امنیتاصطلاحات ارز دیجیتال

معنی اسکم در ارز دیجیتال | آشنایی با توکن اسکم و انواع آن

نویسنده : امیرعلی فرجی
7 دقیقه
نویسنده : امیرعلی فرجی
7 دقیقه
معنی اسکم در ارز دیجیتال

توکن اسکم، نوعی کلاهبرداری ارز دیجیتال است که در آن، افراد سودجو با ایجاد توکن (رمز ارز) تقلبی یا جعلی و معرفی آن به‌عنوان پروژه‌های سودآور سرمایه‌گذاران را فریب می‌دهند. پس از گذشت چند روز، هفته یا حتی ماه، این توکن‌ها به‌طور ناگهانی از بین می‌روند و سرمایه‌گذاران توانایی بازگرداندن سرمایه خود را از دست می‌دهند. 

بنابراین، در بازار ارزهای دیجیتال، شناخت اسکم از اهمیت حیاتی برخوردار است. در ادامه از صرافی ارز دیجیتال ایرانی زرین بیت قصد داریم به توضیحاتی درباره معنی اسکم در ارز دیجیتال، انواع اسکم، نمونه‌های واقعی اسکم ارز دیجیتال و روش‌های جلوگیری از اسکم شدن بپردازیم.

مفهوم و معنی اسکم در ارز دیجیتال چیست؟

بسیاری از کاربران رمز ارزها می‌پرسند «ارز اسکم یعنی چی؟»؛ به‌طور خلاصه، زمانی که شخصی یک ارز دیجیتال را با هدف سرقت سرمایه کاربران ایجاد کند، در واقع یک اسکم ارزی انجام داده است. در بازار دیجیتال، توکن اسکم پروژه‌هایی هستند که با وعده‌های دروغین ثروتمند شدن، به اسکم ارز دیجیتال می‌پردازند. (اگر با این حوزه آشنایی ابتدایی را ندارید پیشنهاد میکنیم مقاله ارز دیجیتال چیست؟ را مطالعه کنید)

ارز اسکم، نوعی توکن تقلبی است که از طریق آن سرمایه کاربران از دست آنها خارج شده و به حساب سازنده واریز می‌شود. عموماً سکه‌هایی که با شعار «ثروتمند شدن سریع» ایجاد می‌شوند، در دسته اسکم قرار می‌گیرند. 

اسکم در ارز دیجیتال

انواع اسکم و کلاهبرداری در ارز دیجیتال

معنی اسکم در ارز دیجیتال برای اغلب کاربران مشخص است اما برخی افراد ممکن است ندانند انواع اسکم ارز دیجیتال چیست؟ انواع اسکم در ارز دیجیتال، عبارتند از:

  • توکن‌های اسکم 
  • پروژه‌های پانزی
  • راگ پول

توکن‎‌های اسکم

توکن اسکم در ارز دیجیتال چیست؟ توکن‌های اسکم رمز ارزهایی هستند که با هدف فریب سرمایه‌گذاران و سرقت دارایی‌های آن‌ها ایجاد می‌شوند. این توکن‌ها معمولا با وعده‌هایی مانند بازدهی‌های فوق‌العاده بالا، فناوری‌های انقلابی یا حمایت از پروژه‌های خیریه معرفی می‌شوند تا افراد را به سرمایه‌گذاری ترغیب کنند. 

عمق فاجعه اینجاست که تیم مربوطه پس از جمع‌آوری مقدار قابل توجهی سرمایه ناپدید می‌شود و پروژه را رها می‌کند. این توکن‌ها ممکن است در ابتدا در چند صرافی‌ ارز دیجیتال کوچک یا غیرمتمرکز لیست می‌شوند اما هدف نهایی آن‌ها، خالی کردن جیب سرمایه‌گذاران است. برخی توکن‌های اسکم، عبارتند از:

  • پروژه BitConnect
  • توکن SafeMoon

پروژه‌های پانزی

پروژه‌های پانزی نوعی کلاهبرداری هستند که معنی اسکم در ارز دیجیتال را بیشتر روشن می‌کنند. در این پروژه‌ها به سرمایه‌گذاران اولیه از طریق سرمایه‌گذاری‌های جدید و  نه از طریق سود واقعی فعالیت‌های تجاری، سود پرداخت می‌شود. این طرح‌ها به‌طور مداوم نیازمند جذب سرمایه‌گذاران جدید هستند تا بتوانند به سرمایه‌گذاران قبلی سود بپردازند.

ماهیت این طرح‌ها ناپایدار است و در نهایت با کاهش ورود سرمایه‌گذاران جدید یا افزایش درخواست برداشت از سوی سرمایه‌گذاران، دچار فروپاشی می‌شوند. 

برخی پروژه‌های پانزی عبارتند از:

  • وان کوین (OneCoin)
  • پروژه PlusToken

راگ پول

راگ پول (Rug Pull) یکی از رایج‌ترین انواع اسکم در فضای دیفای (DeFi) و بازار رمز ارز است که معمولا با توکن‌های اسکم همراه می‌شود. در راگ پول پروژه رمز ارز جدید به‌طور ناگهانی و بدون هیچ اخطاری، نقدینگی (Liquidity) را از استخرهای مبادله (Liquidity Pools) خارج می‌کند. این اقدام باعث می‌شود تا ارزش توکن پروژه به شدت سقوط کرده و سرمایه‌گذاران قادر به فروش توکن‌های خود نباشند، چرا که دیگر نقدینگی برای مبادله وجود ندارد. 

راگ پول‌ها اغلب در پروژه‌هایی اتفاق می‌افتند که به سرعت ترند شده و حجم بالایی از سرمایه را جذب می‌کنند؛ اما تیم توسعه‌دهنده ناشناس یا دارای سابقه نامشخصی هستند. این اتفاق می‌تواند به‌طور کامل سرمایه سرمایه‌گذاران را از بین ببرد. برخی از راگ پول‌ها عبارتند از:

  • توکن اسکویید گیم (Squid Game)
  • DeFi100
  • SaveTheKids

انواع اسکم در رمز ارزها

روش‌های شناسایی اسکم و کلاهبرداری

شناسایی اسکم و کلاهبرداری در دنیای رمز ارزها به هوشیاری و تحقیق زیادی نیاز دارد. در اولین گام لازم است تا به وعده‌‌هایی مانند سودهای غیرواقعی و بسیار بالا شک کنید، چون هیچ سرمایه‌گذاری بدون ریسک یا با بازدهی تضمینی و نجومی وجود ندارد.

اما آیا می‌دانید ویژگی وب‌سایت‌های اسکم چیست؟ این‌که اغلب دارای غلط‌های املایی، طراحی ضعیف یا اطلاعات ناقص هستند. برخی دیگر از روش‌های شناسایی اسکم، عبارتند از:

  • وعده سودهای غیرواقعی و نجومی؛
  • تیم توسعه‌دهنده ناشناس یا بدون سابقه شفاف؛
  • وایت‌پیپر ضعیف، غیرشفاف یا پر از غلط؛
  • فشار برای سرمایه‌گذاری سریع و ایجاد حس فوریت کاذب؛
  • تبلیغات بیش از حد و غیرمنطقی در شبکه‌های اجتماعی؛
  • عدم وجود جامعه واقعی و فعال در شبکه‌های اجتماعی (فقط ربات).

بررسی وایت پیپر

وایت پیپر (Whitepaper) یک سند فنی و اساسی برای هر پروژه رمز ارزی است که اهداف، فناوری، توکنومیکس (اقتصاد توکن)، نقشه راه و تیم پروژه را تشریح می‌کند. برای شناسایی اسکم، وایت پیپر را به دقت مطالعه کنید. 

آیا زبان آن واضح و حرفه‌ای یا پر از اصطلاحات مبهم و وعده‌های بدون پشتوانه است؟ آیا راه‌حل مشخصی برای مشکلات واقعی ارائه می‌دهد یا صرفاً کلی‌گویی می‌کند؟ آیا نقشه راه پروژه، واقع‌بینانه است و مراحل آن قابل اجرا هستند؟

جست‌وجو درباره تیم توسعه‌دهنده

بررسی تیم توسعه‌دهنده یکی از حیاتی‌ترین گام‌ها در شناسایی پروژه‌های اسکم است. بنابراین، ابتدا هویت اعضای تیم را تأیید کنید و ببینید که آیا نام‌های اعضا واقعی هستند؟ آیا پروفایل‌ لینکدین یا شبکه‌های اجتماعی آن‌ها معتبر و فعال است؟ به سوابق کاری و تجربیات قبلی اعضای تیم توجه کنید و ببینید که آیا در حوزه بلاکچین یا پروژه‌های موفق قبلی تجربه دارند؟ 

اگر تیم، ناشناس (Anonymous) است، احتیاط کنید؛ چرا که در صورت بروز مشکل، هیچ مسئولیتی را گردن نمی‌گیرند. به‌دنبال سوابق کلاهبرداری یا پروژه‌های شکست‌خورده قبلی از سوی اعضای تیم باشید. تیم‌های معتبر و دارای سابقه مثبت، معمولاً با شفافیت کامل اطلاعات خود را ارائه می‌دهند، درحالی‌که اسکمرها ترجیح می‌دهند تا در سایه بازی کنند.

اصطلاح اسکم در ارز دیجیتال

نمونه‌های واقعی از اسکم ارز دیجیتال

افرادی که با معنی اسکم در ارز دیجیتال آشنا هستند، می‌دانند که بازار ارزهای دیجیتال، با وجود پتانسیل‌های فراوان، متأسفانه بستر مناسبی برای انواع کلاهبرداری‌ها است. از جمله معروف‌ترین نمونه‌ها می‌توان به پروژه وان کوین (OneCoin) یا توکن اسکویید گیم (Squid Game) اشاره کرد که برای آگاهی افرادی که نمی‌دانند اسکم در ارز دیجیتال یعنی چی، نمونه‌های بسیار خوبی هستند و نشان می‌دهند که حتی با وجود هیجان و تبلیغات گسترده، همیشه باید احتیاط کنید. مشهورترین نمونه‌های اسکم ارز دیجیتال، عبارتند از:

  • وان کوین
  • توکن اسکویید گیم

پروژه وان کوین

پروژه وان کوین که توسط روجا ایگناتووا (ملقب به Cryptoqueen) در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد، به‌عنوان یک طرح پانزی عظیم میلیاردها دلار از سرمایه‌گذاران در بیش از ۱۷۵ کشور را به خود جذب کرد. 

وان کوین خود را تحت عنوان بیت کوین قاتل معرفی می‌کرد و وعده بازدهی‌های بالا را می‌داد، درحالی‌که هیچ بلاکچین واقعی یا فناوری رمز ارزی پشت آن وجود نداشت. این پروژه به شدت بر بازاریابی شبکه‌ای (MLM) متکی بود و به اعضا برای جذب سرمایه‌گذاران جدید پاداش می‌داد. در سال ۲۰۱۷، ایگناتووا ناپدید و طرح نابود شد و سرمایه بی‌شماری از افراد به باد رفت. 

توکن اسکویید گیم

توکن اسکویید گیم (SQUID) یک راگ پول (Rug Pull) برجسته بود که در اواخر سال ۲۰۲۱ و در اوج محبوبیت سریال کره‌ای بازی مرکب (Squid Game) ظاهر شد. توسعه‌دهندگان این توکن با سوءاستفاده از هیجان ایجاد شده توسط سریال، وعده یک بازی آنلاین پردرآمد (Play-to-Earn) را به کاربران دادند که در آن کاربران می‌توانستند با توکن SQUID بازی کرده و درآمد کسب کنند. 

قیمت توکن با سرعتی نجومی افزایش یافت اما سرمایه‌گذاران ناگهان متوجه شدند که نمی‌توانند توکن‌های خریداری شده خود را بفروشند. در نهایت، توسعه‌دهندگان تمام نقدینگی را از استخر مبادله خارج کردند و با میلیون‌ها دلار پول ناپدید شدند که باعث سقوط قیمت توکن به نزدیک صفر شد و سرمایه هزاران نفر از بین رفت.

چگونه از اسکم شدن جلوگیری کنیم؟ معرفی مهم‌ترین نکات

اصطلاح اسکم در ارز دیجیتال بسیار مهم است. برای جلوگیری از اسکم شدن باید مراقب باشید و فریب وعده‌های پرزرق و برق را نخورید. در دنیای رمز ارزها اگر چیزی بیش از حد خوب به نظر برسد، احتمالاً کلاهبرداری است. 

اسکم توکن یعنی چه؟

پس در مورد هر پروژه‌ای تحقیق کنید و تنها به تبلیغات و ادعاهای خود پروژه اکتفا نکنید. همچنین، از منابع مستقل و معتبر برای تأیید اطلاعات استفاده کنید و حریم خصوصی و امنیت دیجیتالی خود را حفظ نمایید. بهترین روش‌های جلوگیری از اسکم شدن، عبارتند از:

  • استفاده از منابع معتبر شناسایی پروژه؛
  • جدی گرفتن هشدارهای رایج در خصوص پروژه‌های اسکم.

استفاده از منابع معتبر شناسایی پروژه

معنی اسکم در ارز دیجیتال کاملا روشن است. شما باید برای شناسایی اسکم‌ها به‌جای تکیه بر تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی یا گروه‌های تلگرامی ناشناس، به وب‌سایت‌های تحلیلی مستقل و خبری معتبر مراجعه کنید. 

پلتفرم‌هایی مانند CoinMarketCap، CoinGecko یا رسانه‌های خبری تخصصی در این حوزه، اغلب اطلاعات جامعی درباره پروژه‌ها، ازجمله حجم معاملات، تیم و نظرات کارشناسان ارائه می‌دهند. همچنین، انجمن‌های آنلاین معتبر و فروم‌های تخصصی (مانند ساب‌ردیت‌های مرتبط در Reddit) هم می‌توانند منبع خوبی برای یافتن نظرات جامعه و شناسایی علائم هشدار باشند.

جدی گرفتن هشدارهای رایج در خصوص پروژه‌های اسکم

شناخت و جدی گرفتن علائم هشداردهنده اسکم ارز دیجیتال می‌تواند شما را از افتادن در این دام نجات دهد. وعده بازگشت سرمایه بسیار بالا و تضمین‌شده، اولین و مهم‌ترین نشانه هشدار است، چرا که بازار رمز ارز یک مارکت پرنوسان و غیرقابل پیش‌بینی بوده و وجود یک تیم ناشناس یا بدون سابقه کاری مشخص نیز خطر بزرگی محسوب می‌شود. 

عدم وجود وایت‌پیپر شفاف و کاربردی یا وجود اشتباهات املایی و نگارشی زیاد در آن هم باید شما را نگران کند. فراموش نکنید فشار برای سرمایه‌گذاری سریع یا ایجاد حس فوریت کاذب برای از دست ندادن فرصت، تاکتیک رایج کلاهبرداران است. تبلیغات بیش‌ازحد و غیرمنطقی در شبکه‌های اجتماعی و عدم وجود یک محصول یا فناوری واقعی پشت پروژه نیز از دیگر نشانه‌های هشداردهنده هستند که باید به آنها توجه جدی داشت.

نتیجه‌گیری

بازار پرهیجان و پرنوسان رمز ارزها، اگرچه فرصت‌های بی‌نظیری را به کاربران ارائه می‌دهد، اما کلاهبرداران زیادی نیز در آن فعالیت می‌کنند. دانستن معنی اسکم در ارز دیجیتال، روش‌های اسکم، بررسی دقیق پروژه‌ها، شناخت تیم‌های توسعه‌دهنده، مطالعه وایت‌پیپر و جدی گرفتن هشدارهای رایج می‌تواند سپر محکمی در برابر انواع اسکم‌ها و کلاهبرداری‌ها باشد و از کیف پول شما محافظت کند.

فراموش نکنید هیچ سود تضمین‌شده‌ای در این بازار وجود ندارد و هرگاه با وعده‌های وسوسه‌انگیز و غیرمنطقی مواجه شدید، باید مراقب باشید و به منابع معتبر مراجعه کنید.

سوالات متداول

معمولا توکن‌های اسکم وعده سودهای بسیار بالا می‌دهند و تیم توسعه‌دهنده ناشناس یا وایت‌پیپر ضعیف و غیرشفافی دارند.

راگ پول زمانی اتفاق می‌افتد که توسعه‌دهندگان یک پروژه رمز ارز، به‌طور ناگهانی تمام نقدینگی را از بازار خارج کرده و با پول سرمایه‌گذاران فرار کنند.

همیشه قبل از سرمایه‌گذاری، تحقیقات جامع از منابع معتبر را انجام دهید، به وعده‌های غیرواقعی اعتماد نکنید و گوش به زنگ خطرات باشید.

بیشتر بخوانید >>  میم کوین چیست؟ | همه چیز درباره میم کوین ها + نحوه سرمایه گذاری
تایم فریم چیست؟ | کاربرد تایم فریم در تحلیل تکنیکال + انواع آن
هک تراست ولت | آیا کیف پول تراست ولت قابل هک شدن است؟