تفاوت سیفای و دیفای | فرق بین CeFi و DeFi چیست؟

تفاوت سیفای و دیفای در میزان تمرکز، نحوه مدیریت دارایی‌ها، میزان شفافیت، و نوع دسترسی کاربران به خدمات مالی خلاصه می‌شود. سیفای به سیستم‌های مالی سنتی نزدیک‌ تر است و بر مبنای نهادهای واسطه‌ای و اعتماد به اشخاص ثالث کار می‌کند؛ در حالی که دیفای با حذف واسطه‌ها و بهره‌ گیری از فناوری بلاکچین، امکان تعامل مستقیم و بدون نیاز به اعتماد را فراهم می‌آورد. هر کدام از این دو مدل، مزایا و چالش‌های خاص خود را دارند و انتخاب میان آن‌ها به نیازها، میزان ریسک‌پذیری و هدف کاربران بستگی دارد. در ادامه این مطلب از صرافی ارز دیجیتال زرین بیت به بررسی دقیق‌تر انواع تفاوت امور مالی متمرکز و غیر متمرکز و آینده هر کدام خواهیم پرداخت.

سیفای چیست؟

سیفای (CeFi) یا امور مالی متمرکز، به خدمات مالی گفته می‌شود که تحت نظارت نهادهای خاصی مثل بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا صرافی‌های متمرکز ارائه خواهند شد. در این مدل، وقتی شما دارایی دیجیتال خود را به صرافی مثل بایننس می‌فرستید، کنترل مستقیم روی دارایی از دستتان خارج می‌شود و آن صرافی به عنوان واسطه مدیریت دارایی‌هایتان را بر عهده می‌گیرد.

سیفای به کاربران مزایایی مثل کاربری آسان‌تر، پشتیبانی قوی، سرعت بالاتر تراکنش‌ها و بعضی تضمین‌های قانونی ارائه می‌دهد. اما از آن طرف، وابستگی به نهادهای مرکزی، ریسک‌های خاصی مثل هک صرافی یا سوءاستفاده از اطلاعات کاربران را به همراه دارد. در بررسی تفاوت سیفای و دیفای برای کسانی که به دنبال راحتی و امنیت نسبی بیشتری هستند، سیفای گزینه‌ بهتری محسوب می‌شود؛ به شرطی که به پلتفرم انتخابی خود اعتماد داشته باشند.

معرفی اصلی ‌ترین تفاوت ‌های دیفای و سیفای

تفاوت سیفای و دیفای  چیست؟ تفاوت این دو درست مثل تفاوت بین بانک و پول نقد جیب شماست؛ در اولی، دیگران دارایی شما را مدیریت می‌کنند و در دومی، خودتان مستقیماً مسئول همه چیز هستید. در ادامه، اصلی ترین تفاوت های دیفای و سیفای را بررسی می‌کنیم:

۱-کنترل دارایی

در سیستم‌های مالی متمرکز (CeFi)، کلید خصوصی دارایی‌ها در اختیار خود پلتفرم قرار دارد و کاربران کنترل مستقیم بر روی کلیدهای خصوصی خود ندارند. در مقابل، در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، کاربر به طور کامل کنترل کلید خصوصی و در نتیجه دارایی‌های خود را در دست دارد و نیازی به اعتماد به شخص ثالث نیست.

۲-شفافیت

دیفای با استفاده از کدهای باز و قراردادهای هوشمند بر بستر بلاکچین، سطح بالایی از شفافیت را فراهم می‌کند؛ کاربران می‌توانند نحوه عملکرد پروتکل‌ها و تراکنش‌ها را به صورت عمومی مشاهده کنند. اما در سیفای، کدهای داخلی و فرآیندهای اجرایی معمولاً به صورت محرمانه باقی می‌مانند و میزان شفافیت کمتری نسبت به دیفای وجود دارد.

۳-احراز هویت

در سیفای برای استفاده از خدمات، کاربران ملزم به انجام فرآیند احراز هویت (KYC) هستند که شامل ارائه مدارک شناسایی می‌شود. (احراز هویت مشتری یا KYC در صرافی‌ های ارز دیجیتال چیست؟ در واقع فرآیندی است برای تأیید هویت کاربران جهت جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی.) در حالی که دیفای معمولاً به صورت بدون نیاز به احراز هویت فعالیت می‌کند و کاربران می‌توانند بدون افشای اطلاعات شخصی خود به خدمات دسترسی داشته باشند.

۴-امنیت

دیفای به علت ماهیت غیرمتمرکز خود در برابر حملات به سرورهای متمرکز مقاوم‌تر است، اما در عوض در برابر باگ‌ها یا آسیب‌ پذیری‌های قراردادهای هوشمند آسیب‌پذیری بیشتری دارد. در سیفای، اگرچه زیرساخت‌های متمرکز وجود دارد، اما به دلیل تجمیع دارایی‌های کاربران، این سیستم‌ها بیشتر در معرض حملات سایبری سازمان‌یافته قرار می‌گیرند.

۵-کارمزد و هزینه‌ها

در سیفای معمولاً کارمزدها ثابت و نسبتاً پایین‌تر هستند، زیرا عملیات در محیطی کنترل‌شده و بهینه انجام می‌شود. در دیفای، میزان کارمزدها متغیر است و بسته به ترافیک شبکه بلاکچین، ممکن است به شدت افزایش یا کاهش یابد.

۶-دسترسی به خدمات

در سیفای، دسترسی به خدمات می‌تواند با محدودیت‌هایی همراه باشد؛ بسته به قوانین کشورها یا سیاست‌های داخلی پلتفرم، ممکن است برخی کاربران نتوانند از خدمات استفاده کنند. اما دیفای به طور کلی برای تمامی کاربران در سراسر جهان بدون تبعیض و محدودیت جغرافیایی قابل دسترسی است.

۷-خدمات مالی

سیفای خدمات گسترده‌ای از جمله تبدیل ارزهای فیات به رمزارز، معاملات مارجین (اهرم‌دار)، حساب‌های بهره‌ دار و بیمه دارایی‌ها را ارائه می‌دهد. در مقابل، دیفای بیشتر بر روی خدماتی چون وام‌دهی، استقراض، تامین نقدینگی و معاملات غیرمتمرکز تمرکز دارد.

۸-خدمات بین زنجیره‌ای

سیفای معمولاً به دلیل استفاده از فناوری‌های اختصاصی و منابع متمرکز، توانایی بیشتری در ارائه خدمات بین زنجیره‌ای (Cross-chain) دارد و می‌تواند دارایی‌های مختلف را در بلاکچین‌های گوناگون مدیریت کند. اما در دیفای هنوز محدودیت‌هایی برای اجرای خدمات بین زنجیره‌ای وجود دارد و این حوزه در حال توسعه است.

جدول مقایسه انواع تفاوت سیفای و دیفای به شرح زیر است:

آینده سیفای و دیفای چگونه است؟

تفاوت سیفای و دیفای روز به روز پویاتر می‌شود و به نظر می‌رسد هر دو مدل در آینده‌ مالی نقش مهمی داشته باشند. سیفای با پشتوانه‌های قانونی و زیرساخت قوی‌تری که دارد، هنوز هم جایگاه محکمی در جذب کاربران جدید و موسسات مالی دارد. به خصوص برای کسانی که به دنبال سهولت استفاده و چارچوب‌های قانونی هستند.

از طرف دیگر، دیفای به سرعت در حال رشد و تحول است. کاربران دیفای بیشتر جذب آزادی، شفافیت و نوآوری‌های بی‌وقفه‌ این فضا می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود که با پیشرفت فناوری‌هایی مانند Web3، قراردادهای هوشمند پیشرفته‌تر و اتصال بهتر بین بلاکچین‌ها، دیفای بتواند محدودیت‌های امروز خود مثل هزینه‌های بالای کارمزد یا ضعف‌های امنیتی را رفع کند.

احتمال بسیار زیادی وجود دارد که آینده مالی ترکیبی از سیفای و دیفای باشد؛ جایی که راحتی و قانون‌مندی CeFi در کنار آزادی و شفافیت DeFi قرار بگیرد. انتخاب با شماست؛ دنبال سرعت و امنیت هستید یا کنترل و آزادی بیشتر؟

کدام یک از امور مالی بهتر است CeFi یا DeFi

در این مطلب با بررسی تفاوت سیفای و دیفای دیدیم که CeFi برای افرادی که به دنبال سادگی، امنیت نسبی و تجربه کاربری آسان هستند بهتر است؛ در حالی که دیفای مناسب کسانی است که به دنبال استقلال مالی، شفافیت کامل و کنترل کامل روی دارایی‌های خود می‌گردند. اگر بخواهیم مستقیم جواب بدهیم، نمی‌توان گفت کدام بهتر است، بلکه باید دید نیاز و توقع شما از خدمات مالی چیست. جکسون وود، مدیر پرتفوی شرکت Freedom Day Solutions به نقل از سایت CoinDesk در این باره می‌گوید:

«در شرایط دشوار بازار، سیستم‌های بدون نیاز به مجوز و اعتماد DeFi به‌عنوان روشی پایدار برای سرمایه‌گذاران جهت کسب درآمد از موقعیت‌های رمزارزی خود اثبات شده‌اند.»

وقتی به تفاوت CeFi و DeFi نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که هر کدام بسته به شرایط استفاده، برتری‌هایی نسبت به دیگری دارند. سیفای امنیت سنتی‌تر و راحتی بیشتری در استفاده دارد، اما دیفای با حذف واسطه‌ها، دست کاربران را بازتر می‌گذارد و شفافیت بیشتری ارائه می‌دهد. اگر شما به دنبال آزادی و حذف واسطه‌ها هستید، دیفای گزینه بهتری است. اگر هم به دنبال تجربه‌ای راحت‌تر و پشتیبانی بهتر می‌گردید، سیفای انتخاب بهتری خواهد بود.

مزایا و معایب سیفای

مزایا و معایب سیفای شامل راحتی استفاده، ارائه خدمات متنوع، امنیت نسبی و البته ضعف‌هایی مانند تمرکز کنترل و شفافیت پایین است. وقتی وارد دنیای سیفای می‌شوید، با پلتفرم‌هایی سروکار دارید که کار را برای شما ساده کرده‌اند؛ اما در عوض، باید تا حدودی اختیار دارایی‌های خود را به آن‌ها بسپارید.

در واقع تفاوت امور مالی متمرکز و غیر متمرکز در اینجاست که در سیفای شما به واسطه‌ها اعتماد می‌کنید تا امنیت، قوانین و دسترسی را برایتان مدیریت کنند. اما این وابستگی، هم مزایایی دارد هم معایبی که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. مهمترین مزایای سیفای  (CeFi)عبارتند از:

• رابط کاربری ساده و قابل فهم: سیفای بهترین انتخاب برای افرادی است که تازه وارد دنیای ارز دیجیتال شده‌اند و نمی‌خواهند درگیر پیچیدگی‌های فنی شوند.
• دسترسی به خدمات متنوع: خدماتی مانند معاملات مارجین، تبدیل ارز فیات به کریپتو، بیمه دارایی و استیکینگ به راحتی در دسترس کاربران قرار دارد.
• پشتیبانی قوی: بسیاری از پلتفرم‌های CeFi تیم پشتیبانی 24/7 دارند که مشکلات کاربران را سریع حل می‌کنند.
• امنیت قابل قبول: به لطف کنترل‌های متمرکز، امنیت در برابر خطاهای کاربر و حملات اولیه تا حدی بالاتر است.

معایب سیفای (CeFi) هم که باید برای درک بهتر تفاوت سیفای و دیفای به آن‌ها توجه داشته باشید، به شرح زیر است:

• خطرات متمرکز شدن: حمله یا ورشکستگی یک پلتفرم متمرکز می‌تواند دارایی کاربران را در معرض خطر قرار دهد.
• لزوم احراز هویت (KYC): برای استفاده از بسیاری از خدمات، باید اطلاعات شخصی خود را ثبت کنید که حریم خصوصی را کاهش می‌دهد.
• کارمزدهای بالاتر: در مقایسه با دیفای، برخی پلتفرم‌های سیفای کارمزد بیشتری برای معاملات یا برداشت‌ها دریافت می‌کنند.
• عدم شفافیت کامل: کاربران نمی‌توانند همیشه از نحوه مدیریت دارایی‌هایشان توسط پلتفرم آگاه باشند.

مزایا و معایب دیفای

مزایای دیفای در غیرمتمرکز بودن، شفافیت بالا و آزادی مالی خلاصه می‌شود، اما در مقابل ریسک‌هایی مانند پیچیدگی استفاده و آسیب‌پذیری در برابر حملات قرارداد هوشمند هم وجود دارد. دیفای به وجود آمد تا انقلابی در سیستم مالی ایجاد کند، اما این مسیر بدون چالش نیست.

وقتی درباره تفاوت CeFi و DeFi صحبت می‌کنیم، دیفای نماد واقعی حذف واسطه‌ها و ایجاد اکوسیستم آزاد مالی است. با این حال، استفاده از دیفای نیاز به دقت، دانش فنی اولیه و آگاهی از ریسک‌ها دارد. مزایای دیفای (DeFi) که به شما در درک تفاوت سیفای و دیفای  کمک می‌کنند، عبارتند از:

• کنترل کامل کاربر: کاربران مالک دارایی‌های خود هستند و نیازی به اعتماد به واسطه‌ها ندارند.
• دسترسی جهانی بدون تبعیض: دیفای بدون توجه به ملیت یا موقعیت جغرافیایی در دسترس همه است.
• شفافیت کامل: تمامی تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند قابل بررسی هستند و امکان سوءاستفاده را کاهش می‌دهند.
• کارمزدهای پایین‌تر: در بسیاری از موارد، به دلیل حذف واسطه‌ها هزینه تراکنش‌ها کاهش می‌یابد.
• نوآوری و فرصت‌های جدید مالی: امکان استفاده از سیستم‌های جدیدی مانند ییلد فارمینگ، استخرهای نقدینگی و بازارهای غیرمتمرکز فراهم است.

موارد زیر هم از جمله معایب دیفای (DeFi) به شمار می‌روند:

• پیچیدگی استفاده: درک عملکرد پروتکل‌ها، کیف پول‌های غیرمتمرکز و نحوه تعامل با قراردادهای هوشمند برای تازه‌واردان سخت است.
• ریسک امنیتی قراردادهای هوشمند: اگر کد قراردادها اشکال داشته باشد، می‌تواند به هک یا سرقت دارایی منجر شود.
• نبود پشتیبانی مستقیم: اگر مشکلی در استفاده از دیفای پیش بیاید، برخلاف سیفای، کاربر به تنهایی مسئول حل آن خواهد بود.
• بی‌ثباتی ارزش توکن‌ها: در بازار دیفای، توکن‌های بسیاری وجود دارند که ممکن است ارزش آن‌ها به شدت نوسان کند.

جمع بندی

همان‌طور که گفتیم، تفاوت CeFi و DeFi تنها در نحوه مدیریت دارایی‌ها خلاصه نمی‌شود؛ بلکه تجربه‌ کلی کاربر، میزان کنترل، شفافیت و ریسک‌پذیری نیز در انتخاب میان این دو نقش بسیار مهمی دارند. تفاوت امور مالی متمرکز و غیر متمرکز در عمل باعث شده تا هر دو مسیر طرفداران خاص خود را داشته باشند.

در آخر اگر بخواهیم اصلی‌ترین انواع تفاوت سیفای و دیفای را جمع‌بندی کنیم باید بگوییم که سیفای مناسب کسانی است که به دنبال راحتی، قوانین مشخص و پشتیبانی قوی هستند؛ در حالی که دیفای مخصوص افرادی است که به استقلال مالی، کنترل مستقیم روی دارایی و آزادی کامل اهمیت می‌دهند. تصمیم نهایی کاملاً به نیازها، سطح دانش فنی و میزان ریسک‌پذیری شما بستگی دارد.

سوالات متداول