در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی، شناسایی الگوهای نموداری نقش حیاتی در پیش‌بینی جهت احتمالی قیمت‌ها ایفا می‌کند. الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) به‌دلیل قدرت پیش‌بینی بالا و اعتبار بالای خود، به‌عنوان یکی از قوی‌ترین الگوهای بازگشتی (Reversal Patterns) تحلیلی شناخته می‌شود. این الگو نه تنها در بازار سهام، بلکه در ارزهای دیجیتال، فارکس، کالا و کلیه بازارها، قابل مشاهده و تحلیل است.
الگوی سر و شانه یکی از معتبرترین الگوها در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی است. الگوی سر و شانه زمانی شکل می‌گیرد که قیمت یک ارز دیجیتال یا سهام به بالاترین حد خود برسد و سپس به نقطه صعودی قبلی کاهش یابد. اما کاربرد الگوی سر و شانه چیست؟ این الگو ابزاری قدرتمند برای شناسایی خطرات و پیش‌بینی تحولات آتی بازار محسوب می‌شود و عموماً در دو شکل الگوی سقف و الگوی کف وجود دارد. الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال به ۲ دسته اصلی تقسیم می‌شوند که به آنها الگو های پرایس اکشن نیز گفته می‌شود: اجزای اصلی الگوی سروشانه شامل موارد زیر هستند: برای آنکه بتوانید از روی نمودار، روند را تشخیص دهید باید از نقش هرکدام از اجزا مطلع باشید: خط گردن (Neckline) مرز بین قدرت خریداران و فروشندگان در بازار را نشان می‌دهد و شکست آن سیگنالی قاطع برای تغییر روند معامله به شمار می‌رود. خط گردن می‌تواند زمان ورود و خروج در یک معامله را با هدف کسب سود تعیین کند. در واقع، خط گردن در الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال، نقش سطح پشتیبانی (در الگوی سروشانه سقف) یا مقاومتی (در الگوی سروشانه معکوس) را ایفا می‌کند. تحلیل‌گران حرفه‌ای بازار از شکست خط گردن به عنوان نشانه‌ای برای ورود یا خروج از یک معامله استفاده می‌کنند. قرار گرفتن قله سمت راست در پایین‌تر از خط گردن، به معنای پیش‌بینی کاهش قیمت دارایی و شکسته شدن سطح حمایت است و برعکس.
الگوی H&S عمدتاً در دو شکل متمایز ظاهر می‌شود: از این الگوها می‌توان برای تشخیص اصلاح‌های مقطعی نمودار یا چرخش روند اصلی نمودار استفاده کرد. هریک از این فرم‌ها، پیامدهای خاص خود را برای پیش‌بینی حرکت آتی بازار دارند. الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulders Top) یک الگوی بازگشتی نزولی است که معمولاً در انتهای یک روند صعودی طولانی‌مدت مشاهده می‌شود. ساختار این الگو شامل سه اوج متوالی است: شانه چپ و راست تقریباً در یک ارتفاع قرار دارند، در حالی که سر در اوج است. تکمیل این الگو با شکست خط گردن به سمت پایین تأیید می‌شود. بنابراین، برای اقدام به معامله بر اساس این الگو، لازم است تا منتظر شکست خط گردن بمانید. شکست این خط، سیگنال قدرتمندی برای تغییر روند صعودی به نزولی و آغاز دوره کاهش قیمت را فراهم کرده و اغلب با افزایش حجم معاملات همراه است. معامله‌گران از این الگو برای شناسایی نقاط خروج از معاملات خرید یا ورود به معاملات فروش (شورت) استفاده می‌کنند.
الگوی سر و شانه معکوس (Inverse Head and Shoulders) که گاهی با نام الگوی سر و شانه کف نیز شناخته می‌شود، یک الگوی بازگشتی صعودی است. این الگو در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده غلبه قدرت خریداران بر فروشندگان است. ساختار این الگو دقیقاً برعکس الگوی سر و شانه سقف و شامل سه دره متوالی است: تأیید این الگو با شکست خط گردن به سمت بالا رخ می‌دهد. خط گردن در این حالت، بالاترین نقاط بین شانه‌ها و سر را به هم متصل می‌کند. شکست صعودی این خط، نشانه‌ای قوی برای بازگشت روند از نزولی به صعودی و شروع یک حرکت قیمتی رو به بالا است که معمولاً افزایش حجم معاملات را به دنبال دارد.
روش تشخیص الگوی سر و شانه سقف بدین صورت است: برای تحلیل الگوی سر و شانه معکوس و تشخیص روند آتی، لازم است موارد زیر را بدانید: معامله موفق با الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال مستلزم رعایت استراتژی‌های زیر است: هدف قیمتی معمولاً به اندازه فاصله عمودی سر تا خط گردن است که از نقطه شکست محاسبه می‌شود. حجم معاملات معمولاً در شانه‌ها کاهش یافته و هنگام شکست خط گردن افزایش می‌یابد. همیشه نسبت ریسک به ریوارد مناسب (مثلاً حداقل ۱:۲) داشته باشید و فقط درصد کمی از سرمایه خود را در یک معامله ریسک کنید. برای مدیریت ریسک بهینه و خودکار، میتوانید از نرم افزار های تحلیل تکنیکال نیز استفاده کنید. اشتباهات رایج در استفاده از الگوی سروشانه، عبارتند از:
یکی از بزرگترین اشتباهات، ورود به معامله قبل از شکست قطعی و تأیید شده خط گردن است. معامله‌گران تازه‌کار ممکن است به محض لمس خط گردن یا یک شکست جزئی، وارد پوزیشن شوند؛ درحالی‌که شکست واقعی نیازمند تثبیت قیمت در یک یا چند کندل زیر (در الگوی سقف) یا بالای (در الگوی کف) خط گردن است. اشتباه دیگر، بی‌توجهی به حجم معاملات است. در الگوی سر و شانه سقف، معمولاً حجم در شانه چپ بالا، در سر متوسط و در شانه راست پایین است. بااین‌حال، نکته حیاتی، افزایش قابل توجه حجم معاملات هنگام شکست خط گردن است. اگر شکست بدون افزایش حجم چشمگیر رخ دهد، اعتبار آن پایین بوده و احتمال بازگشت قیمت بیشتر است. الگوی سر و شانه ابزاری قدرتمند در تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی بازگشت روند است. شناخت دقیق اجزای سروشانه (شانه‌ها، سر و خط گردن) و تأیید شکست خط گردن با حجم معاملات مناسب، برای معامله‌گران حیاتی است. همچنین، پرهیز از ورود زودهنگام و توجه به قواعد، کلید استفاده مؤثر از این الگو برای تصمیمات معاملاتی آگاهانه است.
خیر، هیچ الگوی تکنیکالی ۱۰۰٪ دقیق نیست و همواره احتمال سیگنال‌های کاذب وجود دارد. سر و شانه سقف نشان‌دهنده بازگشت از روند صعودی به نزولی و سر و شانه کف نشانه بازگشت از روند نزولی به صعودی است. ورود قبل از شکست خط گردن ریسک بسیار بالایی دارد و توصیه نمی‌شود.
الگوی سر و شانه چیست؟
اجزای الگو شامل شانه چپ، سر و شانه راست
خط گردن و نقش آن در الگو
انواع الگوی سر و شانه
الگوی سر و شانه سقف
الگوی سر و شانه معکوس
نحوه شناسایی الگو در نمودار
استراتژی‌های معامله با الگوی سر و شانه
۱- نقطه ورود
۲- تعیین حد ضرر (Stop-Loss)
۳- تعیین حد سود (Take-Profit)
۴- تایید الگو
۵- مدیریت ریسک
اشتباهات رایج در استفاده از الگوی سر و شانه
عدم تایید شکست خط گردن
نادیده گرفتن حجم معاملات
نتیجه‌گیری
سوالات متداول
الگوی سر و شانه چیست؟ | آموزش الگوی سر و شانه تحلیل تکنیکال
جدیدترین مطالب
خرید و قیمت رمز ارزها