ابزارهای تحلیل تکنیکال نقش مهمی در درک حرکات بازار و پیش‌بینی روندهای آتی ایفا می‌کنند. یکی از الگوهای نموداری کلاسیک و در عین حال کاربردی در تحلیل تکنیکال، الگوی مستطیل (Rectangle Pattern) است.
این الگو، نشان‌دهنده یک دوره تثبیت در قیمت است که طی آن، خریداران و فروشندگان برای مدتی در تعادل نسبی قرار می‌گیرند. در این مقاله از زرین بیت، قصد داریم تا به معرفی این الگو، کاربردها و بهترین استراتژی‌های آن بپردازیم؛ با ما همراه باشید.
الگوی مستطیل چیست؟
الگوی مستطیل در ارز دیجیتال، یک الگوی تثبیت قیمت است که در آن، قیمت یک دارایی بین دو خط افقی موازی (حمایت در پایین و مقاومت در بالا) نوسان می‌کند. این الگو نشان‌دهنده تعادل موقت بین خریداران و فروشندگان است که در این دوره، حجم معاملات معمولاً کاهش می‌یابد.
شکست این الگو، چه از بالا (صعودی) و چه از پایین (نزولی)، نشان‌دهنده ادامه روند قبلی یا آغاز یک روند جدید است و فرصت‌های معاملاتی را برای معامله‌گران فراهم می‌کند. هدف قیمتی پس از شکست، معمولاً به اندازه ارتفاع مستطیل خواهد بود.
مزایا و معایب الگوی مستطیل
همچون الگو های برگشتی تحلیل تکنیکال، مستطیل نیز جزو الگو های پرایس اکشن محسوب می‌شود. مزایا و معایب الگوی مستطیل، در جدول زیر ارائه شده‌اند:
| مزایا | معایب |
| تشخیص آسان و وضوح بالا در نمودار | ریسک بالای نوسان‌گیری در داخل الگو برای معامله‌گران کم‌تجربه |
| فراهم کردن حد ضرر و حد سود مشخص | طولانی شدن دوره تثبیت و نیاز به صبر |
| امکان پیش‌بینی جهت حرکت قیمت پس از شکست | عدم قطعیت در جهت شکست |
| تأیید سیگنال شکست با افزایش حجم معاملات | نیاز به تأیید با ابزارهای دیگر |
| ایجاد فرصت‌های نوسان‌گیری در داخل الگو (با ریسک بالا) | احتمال بالای شکست‌های کاذب (False Breakouts) |
معرفی انواع الگوی مستطیل ارز دیجیتال
در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال، الگوی مستطیل معمولاً به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود که جهت حرکت قیمت پس از شکست الگو را نشان می‌دهند. انواع الگوی مستطیل ارز دیجیتال:
- مستطیل صعودی
- مستطیل نزولی
مستطیل صعودی
الگوی مستطیل صعودی در یک روند صعودی ظاهر می‌شود و به‌عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده عمل می‌کند. در این الگو، پس از یک حرکت قدرتمند رو به بالا، قیمت وارد یک فاز تثبیت می‌شود و بین دو خط افقی موازی، یکی به‌عنوان مقاومت در بالا و دیگری به‌عنوان حمایت در پایین، نوسان می‌کند.
این نوسانات نشان‌دهنده تعادل موقت بین خریداران و فروشندگان هستند اما در پس‌زمینه، قدرت خریداران همچنان غالب است. معامله‌گران انتظار دارند تا قیمت در نهایت از خط مقاومت بالایی به سمت بالا بشکند تا روند صعودی قبلی ادامه یابد.
افزایش قابل توجه و هم‌زمان حجم معاملات با این شکست، اعتبار الگو را تأیید می‌کند و هدف قیمتی، معمولاً به اندازه ارتفاع مستطیل از نقطه شکست در نظر گرفته می‌شود.
مستطیل نزولی
الگوی مستطیل نزولی در یک روند نزولی شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده ادامه حرکت به سمت پایین است. این الگو پس از یک افت شدید در قیمت، بازار وارد یک دوره تثبیت می‌شود که در آن، قیمت بین دو خط افقی موازی، یک خط مقاومت در بالا و یک خط حمایت در پایین، نوسان می‌کند.
برخلاف عملکرد الگوی سر و شانه معکوس، این دوره تثبیت، به‌منزله فرصتی برای بازار است تا در روند نزولی اندکی توقف کند؛ جایی که تعادل نسبی بین فروشندگان و خریداران برقرار می‌شود. با این حال، جهت کلی بازار همچنان نزولی باقی مانده است. پیش‌بینی می‌شود که قیمت سرانجام خط حمایت پایینی را به سمت پایین بشکند و روند نزولی پیشین را ادامه دهد. در این میان، افزایش چشم‌گیر حجم معاملات در زمان شکست این حمایت، می‌تواند اعتبار آن را افزایش دهد.
نحوه شناسایی الگوی مستطیل در نمودار
برای شناسایی الگوی مستطیل در نمودار تحلیل تکنیکال، لازم است به دنبال فازهای تثبیت قیمت باشید که در آن نوسانات بین دو سطح افقی موازی رخ می‌دهند. این الگو، چه صعودی و چه نزولی، نشان‌دهنده یک مکث موقت در روند غالب است. مراحل شناسایی الگوی مستطیل به‌صورت زیر هستند:
- روند قبلی: ابتدا روند صعودی یا نزولی واضح را پیش از شکل‌گیری الگو و در تایم فریم موردنظر مشاهده کنید. الگوی مستطیل معمولاً پس از یک حرکت قوی قیمت ظاهر می‌شود.
- تشکیل نوسانات: قیمت در یک محدوده نسبتاً باریک شروع به نوسان می‌کند، به‌گونه‌ای که به‌طور مکرر به سطح بالایی برخورد کرده و به سمت پایین برمی‌گردد؛ همچنین به سطح پایینی برخورد کرده و به سمت بالا می‌رود.
- رسم خطوط موازی: دو خط افقی موازی رسم کنید. خط بالایی باید قله‌ها و خط پایینی باید دره‌ها را به هم وصل کنند. این خطوط باید نشان‌دهنده سطوح واضح حمایت و مقاومت باشند.
- حجم معاملات: در طول دوره تشکیل مستطیل، حجم معاملات معمولا کاهش می‌یابد که نشان‌دهنده عدم تصمیم‌گیری بازار است.
- شکست (Breakout): صبر کنید تا قیمت به‌طور قاطع از یکی از خطوط حمایت یا مقاومت عبور کند. این شکست باید با افزایش قابل توجه حجم معاملات همراه باشد تا اعتبار آن تأیید شود.
معرفی بهترین استراتژی‌های معاملاتی با الگوی مستطیل
الگوی مستطیل، فرصت‌های معاملاتی مناسبی را هنگام شکست قیمت ارائه می‌دهد. بااین‌حال، همیشه این استراتژی‌ها را با ابزارهای تأییدکننده مانند اندیکاتورها ترکیب کنید. استراتژی‌های اصلی برای معامله با این الگو عبارتند از:
- استراتژی رنج تریدینگ
- استراتژی شکست
استراتژی رنج تریدینگ (Range Trading)
این استراتژی برای معامله‌گرانی مناسب است که ترجیح می‌دهند تا در داخل محدوده نوسانی مستطیل معامله کنند و از حرکت‌های جانبی بازار به سود برسند. در این روش، معامله‌گر با رسیدن قیمت به خط حمایت پایین مستطیل، وارد موقعیت خرید می‌شود، با این انتظار که قیمت دوباره به سمت بالا حرکت کند.
به همین ترتیب، هنگام رسیدن قیمت به خط مقاومت بالایی مستطیل، معامله‌گر وارد موقعیت فروش می‌شود. سپس حد ضرر را کمی فراتر از خط حمایت یا مقاومت قرار داده تا در صورت شکست الگو، از ضررهای بزرگ جلوگیری کند. حد سود نیز معمولاً خط مقابل در مستطیل است. این استراتژی به دقت بالا و مدیریت ریسک قوی نیاز دارد، زیرا شکست‌های ناگهانی به ضررهای سنگین منجر می‌شود.
استراتژی شکست (Breakout)
در این رویکرد، تریدر صبر می‌کند تا قیمت به‌طور قاطع از محدوده تثبیت مستطیل خارج شود. اگر قیمت با حجم معاملات بالا از خط مقاومت بالایی بشکند، سیگنال خرید صادر می‌شود، چرا که نشان‌دهنده ادامه روند صعودی یا شروع یک روند جدید است.
برعکس، اگر قیمت با حجم بالا از خط حمایت پایینی بشکند، سیگنال فروش صادر می‌شود که نشان‌دهنده ادامه روند نزولی است. حد ضرر معمولاً با فاصله کمی از خط شکست قرار می‌گیرد و هدف قیمتی نیز اغلب به اندازه ارتفاع مستطیل از نقطه شکست تعیین می‌شود. این استراتژی به‌دلیل تأیید حرکت توسط حجم معاملات، اطمینان‌پذیری بیشتری دارد.
مقایسه الگوی مستطیل با سایر الگوهای کلاسیک
الگوی مستطیل (Rectangle) در تحلیل تکنیکال، فاز تثبیت قیمت را بین دو خط افقی موازی نشان می‌دهد. در جدول زیر الگوی مستطیل با سایر الگوهای کلاسیک مقایسه شده است.
| الگو | شکل و ویژگی | ماهیت (ادامه‌دهنده/بازگشتی) |
| مستطیل | خطوط حمایت و مقاومت موازی افقی | عمدتاً ادامه‌دهنده (گاهی بازگشتی) |
| مثلث | خطوط همگرا (صعودی، نزولی، متقارن) | هم ادامه‌دهنده، هم بازگشتی |
| الگوی پرچم | مستطیل کوچک با میله پرچم | ادامه‌دهنده |
| الگوی سر و شانه | سه قله/دره (سر بالاتر، شانه‌ها پایین‌تر) | بازگشتی (تغییر روند) |
جمع‌بندی
الگوی مستطیل یک الگوی نموداری در تحلیل تکنیکال است که فاز تثبیت قیمت را بین دو خط حمایت و مقاومت موازی نشان می‌دهد. این الگو عمدتاً روند قبلی را ادامه داده و سیگنال معاملاتی اصلی آن، شکست قاطع قیمت از یکی از خطوط (بالا یا پایین) با افزایش حجم معاملات است. معامله‌گران می‌توانند با استراتژی‌های شکست یا پولبک از این الگو استفاده کنند.
سوالات متداول
این الگو نشان‌دهنده فاز تثبیت قیمت بین سطوح حمایت و مقاومت موازی است.
بهترین زمان، پس از شکست قاطع قیمت از خطوط حمایت یا مقاومت با تأیید حجم معاملات بالا است.
با صبر کردن برای بسته شدن کندل خارج از الگو و تأیید حجم معاملات بالا، می‌توان ریسک شکست‌های کاذب را کاهش داد.
