الگو های برگشتی در تحلیل تکنیکال + نحوه کسب سود از الگوی بازگشتی

الگوهای برگشتی کندل استیک (Candlestick Reversal Patterns)، مجموعه‌ای از آرایش‌های خاص الگو های نموداری هستند که پایان یافتن روند فعلی و معکوس شدن جهت آن را هشدار می‌دهند. با استفاده از این الگوها، می‌توان نقاط ورود یا خروج مناسب را به ویژه در سطوحی با احتمال بالای بازگشت روند شناسایی کرد. با ما در این مقاله از بلاگ زرین بیت همراه باشید تا کندل های برگشتی و انواع آنها را بررسی کنیم.

معرفی انواع الگوهای برگشتی در تحلیل تکنیکال

به طور کلی، انواع الگوهای کندلی بازگشتی به ۴ دسته زیر تقسیم می‌شوند که هرکدام از آنها، ویژگی‌های مخصوص خود را دارند؛ انواع الگوهای برگشتی پرایس اکشن:

• الگوهای برگشتی صعودی
• الگوهای برگشتی نزولی
• الگوهای دو کندلی
• الگوهای سه کندلی

الگوهای برگشتی صعودی

الگوهای برگشتی صعودی (Bullish Reversal Patterns) در پایان یک روند نزولی ظاهر شده و پیام‌آور تغییر روند از نزولی به صعودی هستند. معمولاً این الگوها در نواحی حمایتی قوی شکل گرفته و با تاییدیه‌هایی همچون حجم معاملات، کندل استیک برگشتی یا شکست مقاومت تقویت می‌شوند. در ادامه، مهم‌ترین الگوهای برگشتی را معرفی می‌کنیم:

• الگوی سر و شانه معکوس (Inverse Head & Shoulders)
• الگوی دو قله کف (Double Bottom)
• الگوی سه قله کف (Triple Bottom)
• الگوی کف گرد معکوس (Inverse Rounding Bottom)

الگوی سر و شانه معکوس (Inverse Head & Shoulders)

الگوی سر و شانه معکوس از سه کف متوالی تشکیل شده که کف میانی (سر) عمق بیشتری از دو کف کناری (شانه‌ها) دارد. در این الگو، مقاومت بین دو سقف میان شانه‌ها همان خط گردن است که با شکست آن، سیگنال خرید صادر می‌شود. این الگو اعتبار بسیار زیادی هنگام تشکیل در انتهای روند نزولی بلندمدت دارد.

الگوی دو قله کف (Double Bottom)

الگوی دو کف یا دابل باتم، از دو دره تقریبا هم‌سطح تشکیل شده که این دو دره، توسط یک سقف (خط گردن) از یکدیگر جدا می‌شوند. سیگنال معاملاتی صعودی با این الگو زمانی صادر خواهد شد که قیمت با قدرت خط گردن را بشکند. این الگوی کلاسیک پرایس اکشن، کاربرد چشمگیری در تشخیص انتهای روند نزولی دارد. در نهایت، شکل این الگو شبیه به حرف W انگلیسی و حجم در کف دوم آن معمولا پایین‌تر است.

الگوی سه قله کف (Triple Bottom)

الگوی سه کف از سه دره متوالی با سطح قیمت نسبتا یکسان تشکیل شده که بین آنها، دو سقف موقت وجود دارد. سیگنال خرید در الگوی سه کف هنگام شکست مقاومت بالای دره‌ها (خط گردن) ارائه می‌شود. این الگو معمولا اعتبار بیشتری در تایم فریم‌ بالاتر (مثلا روزانه و هفتگی) دارد.

الگوی کف گرد معکوس (Inverse Rounding Bottom)

این الگوی های پرایس اکشن با شکل حرف U انگلیسی وارونه، حاکی از بازگشت تدریجی احساسات بازار از نزولی به صعودی است. این الگو با «فنجان برعکس» یا «الگوی ته گرد» نیز شناخته می‌شود و سیگنال خرید را در زمان شکست مقاومت بالای منحنی کف گرد ارائه می‌دهد. هنگامی که روند نزولی با قدرت کاهش یابد و به مرور ضعیف شود، الگوی Inverse Rounding Bottom کاربرد بیشتری خواهد داشت.

الگوهای برگشتی نزولی

الگوهای برگشتی نزولی ساختارهایی در نمودار قیمت هستند که پس از یک روند صعودی شکل گرفته و نشان‌دهنده کاهش قدرت خریداران و احتمال آغاز روند نزولی هستند. معمولاً، این الگوها در نواحی مقاومت مهم ظاهر شده و به عنوان هشداری برای تغییر جهت بازار تلقی می‌شوند. مهم‌ترین الگوهای برگشتی نزولی را در ادامه بررسی می‌کنیم:

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders)

این مورد از الگوهای برگشتی تکنیکال، از سه سقف متوالی تشکیل شده که سقف میانی (سر) آن، بلندتر از سقف‌های کناری (شانه‌ها) است. خط گردن در الگوی سر و شانه به عنوان حمایت بین دره‌های میان شانه‌ها عمل کرده و بدین ترتیب، سیگنال نزولی هنگام شکست خط گردن با حجم زیاد صادر می‌شود.

الگوی دو قله (Double Top)

الگوی دابل تاپ با ظاهری شبیه به حرف M انگلیسی، ازجمله الگوهای برگشتی روند است که برای تشخیص اتمام موج صعودی ظاهر می‌شود. این الگو از دو سقف تقریبا هم‌سطح تشکیل شده که یک دره در میان آنها قرار دارد. این ابزار تحلیل تکنیکال، سیگنال فروش را هنگام شکست دره بین دو قله (خط گردن) صادر می‌کند.

الگوی سه قله (Triple Top)

الگوی سه قله از سه سقف متوالی هم‌سطح یا نزدیک به یکدیگر تشکیل می‌شود. این الگو اگرچه به مدت زمان طولانی‌تری برای تشکیل نسبت به Double Top نیاز دارد اما سیگنال قوی‌تری هم می‌دهد. این مورد از الگوهای برگشتی قیمت در بازارهایی با نوسان زیاد یا مقاومت قوی شکل می‌گیرد.

الگوی سقف گرد (Rounding Top)

الگوی سقف گرد با ساختاری به شکل حرف U معکوس، قله‌ای منحنی و ملایم را تشکیل می‌دهد. شکست در این الگوهای برگشتی به صورت تدریجی رخ داده و بازار به آرامی از خرید به فروش تغییر می‌کند. به بیان دیگر، کندل های برگشتی این الگو نشان‌دهنده ضعف تدریجی خریداران و برتری فروشندگان هستند. معمولا این الگوها در بازه‌های زمانی طولانی‌تر (روزانه و هفتگی) دیده می‌شود.

الگوهای دو کندلی بازگشتی

الگوهای دو کندلی با دو شمع متوالی تشکیل شده و نشان‌دهنده احتمال تغییر جهت روند فعلی بازار هستند. این الگوها برای شناسایی بازگشت روند به کار رفته و در تایم فریم‌های مختلف (از 1 ساعته تا روزانه) کاربرد دارند. انواع الگوهای دو کندلی بازگشتی:

• پوشای صعودی (Bullish Engulfing): کندل اول نزولی و نسبتا کوچک، کندل دومِ صعودی و کاملا بزرگ‌تر از کندل اول؛
• پوشای نزولی (Bearish Engulfing): کندل اول صعودی، کندل دومِ نزولی و بزرگ با توانایی پوشاندن کندل اول؛
• هارامی صعودی (Bullish Harami): کندل اول نزولی بلند و کندل دوم صعودی کوچک داخل بدنه کندل قبلی؛
• هارامی نزولی (Bearish Harami): کندل اول صعودی بزرگ و کندل دومِ نزولی کوچک درون کندل اول؛
• ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover): کندل اول صعودی قوی و کندل دوم نزولی که از سقف کندل قبلی باز شده و پایین‌تر از نیمه بدنه آن بسته می‌شود؛
• نفوذی (Piercing): کندل اول نزولی قوی و کندل دوم صعودی که از پایین باز شده و تا بیش از نیمه کندل قبلی بالا می‌رود.

الگوهای سه کندلی بازگشتی

الگوهای سه کندلی بازگشتی، از سه کندل پشت سر هم و معمولا در پایان روندهای صعودی یا نزولی ظاهر می‌شوند. این موارد ازجمله قدرت‌مندترین الگوهای برگشتی کندل هستند که تایید قوی‌تری نسبت به الگوهای تک یا دو کندلی دارند. انواع الگوهای سه کندلی برگشتی:

• الگوی ستاره صبحگاهی (Morning Star): کندل اول نزولی بلند، کندل دوم با بدنه کوچک و کندل سوم صعودی قوی که بالاتر از نیمه کندل اول بسته می‌شود؛
• ستاره شامگاهی (Evening Star): کندل اول صعودی قوی، کندل دوم با بدنه کوچک و کندل سوم نزولی قوی که کلوز را در پایین نیمه کندل اول ثبت می‌کند؛

• سه سرباز سفید (Three White Soldiers): سه کندل صعودی متوالی با بدنه بلند و فتیله‌های کوتاه؛
• سه کلاغ سیاه (Three Black Crows): سه کندل نزولی متوالی با بدنه‌های بلند و بسته شدن در کف.

راهنمای شناسایی دقیق کندل های برگشتی بدون خطا

تصاویر نمونه‌های مختلف الگوها را دیده‌اید؟ آنها صرفا نمونه‌ای از الگوها هستند و احتمال شکل‌گیری الگوها با کندل‌هایی با ابعاد متفاوت وجود دارد! اگر کندل را به اشتباه شناسایی کنید، احتمال ورود و خروج نادرست از معاملات و ضررهای هنگفت وجود دارد. در ادامه به معرفی راه‌‌هایی برای شناسایی دقیق الگوهای برگشتی کندل می‌پردازیم.

استفاده از حمایت و مقاومت

الگوهای برگشتی معمولا روی سطوح حمایت (Support) و مقاومت (Resistance) تشکیل می‌شوند. شکست یا برگشت از این سطوح، تاییدکننده جهت آینده قیمت است. به بیان دیگر، در الگوهایی مانند سر و شانه و دو قله/دو کف، خط گردن یا لبه الگوها دقیقا یک سطح حمایت یا مقاومت است.

به عنوان مثال، هنگامی که خط گردن الگوی سر و شانه روی سطح مقاومت تاریخی قرار گیرد و شکسته شود، سیگنال فروش قدرتمندتری ارائه می‌دهد.

تاییدیه‌های مهم الگوهای کندلی بازگشتی

هیچکدام از الگوهای برگشتی کندلی صرفا با شکل ظاهری تایید نمی‌شوند. برای افزایش و اعتبار انواع الگوهای کلاسیک برگشتی به تاییدیه‌های فنی و رفتاری بازار نیاز داریم. این تاییدیه‌ها عبارتند از:

• حجم معاملات (Volume): افزایش حجم در شکست خط گردن یا سطوح کلیدی، اعتبار الگوهای کندل برگشتی را افزایش می‌دهد. در مقابل، حجم کم در هنگام تشکیل الگو، نشانه‌ای از ضعف و احتمال فیک بودن آن است؛
• کندل تایید (Confirmation Candle): کندلی که در جهت برگشت و با قدرت بسته می‌شود، سیگنال قوی‌تری صادر می‌کند. کندل تاییدی باید بدنه بلند و حجم چشمگیری داشته و محدوده مقاومتی یا حمایتی را بشکند؛

• واگرایی با اندیکاتورها: اندیکاتورهایی همچون مکدی، RSI یا استوکاستیک، واگرایی‌ها را نشان می‌دهند. واگرایی مثبت نشانه احتمال برگشت صعودی و واگرایی منفی حاکی از احتمال برگشت نزولی است؛
• نواحی عرضه و تقاضا: اگر انواع الگوهای برگشتی در این نواحی شکل بگیرند، اعتبار بیشتری خواهند داشت. این نواحی معمولا با کندل‌های بزرگ و واکنش‌های قدرتمند قیمت مشخص می‌شوند.

استراتژی‌های معاملاتی با الگوهای برگشتی

الگوهای کندلی بازگشتی زمانی بیشترین بازدهی را دارند که در قالب یک استراتژی و در ترکیب با دیگرها ابزارها همچون سطوح قیمت، حجم، اندیکاتورها و مدیریت ریسک استفاده شوند. استراتژی معاملاتی وین ریت بالا با الگوهای مهم برگشتی:

ترکیب الگوی بازگشتی و سطوح حمایت/مقاومت

اگر الگوی بازگشتی دقیقا روی یک سطح از حمایت یا مقاومت معتبر ظاهر شود، احتمال موفقیت بیشتری خواهد داشت. این مورد از بهترین استراتژی معاملاتی ارز دیجیتال برای افراد مبتدی استفاده بسیار آسانی دارد. نحوه استفاده از استراتژی ترکیب الگو و سطوح حمایت/مقاومت:

1. پیدا کردن حمایت/مقاومت معتبر (ترجیحا در تایم فریم بالا)؛
2. انتظار برای ظاهر شدن الگوی کندل برگشتی؛
3. ورود بعد از مشاهده کندل تاییدی.

استراتژی الگوی بازگشتی و تایید با اندیکاتور RSI یا MACD

ترکیب الگوی بازگشتی با واگرایی در RSI یا سیگنال کراس در MACD، اعتبار بازگشت روند را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. نحوه استفاده از استراتژی الگوی بازگشتی و تایید با اندیکاتور RSI یا MACD:

1. ظاهر شدن هرکدام از انواع الگوهای برگشتی در تحلیل تکنیکال؛
2. بررسی واگرایی مثبت (برای برگشت صعودی) یا منفی (برای نزولی)؛
3. ورود با کندل تاییدی و کراس اندیکاتور.

استراتژی شکست (Breakout) پس از الگوی برگشتی

برخی از الگوهای کندلی همچون اینگالفینگ یا ستاره صبحگاهی، برای صدور تایید نهایی به شکست مقاومت یا خط گردن نیاز دارند. نحوه معامله با استراتژی شکست پس از الگوی برگشتی:

1. شناسایی هرکدام از مهمترین الگوهای برگشتی؛
2. تعیین مقاومت (خط گردن یا سقف کندل)؛
3. ورود به محض شکست و بسته شدن قیمت بالای آن سطح.

نکته مهم: در این استراتژی، ورود فقط درصورت شکست معتبر با حجم بالا انجام می‌شود.

نکات مهم معامله با الگوهای برگشتی

موفقیت در معامله با کندل های برگشتی به شناسایی صحیح الگو محدود نمی‌شود. درک دقیق از بازار، مدیریت ریسک، روانشناسی ترید و رفتارشناسی قیمت در سطوح کلیدی از عناصر حیاتی برای استفاده صحیح از این ابزارهای قدرتمند هستند. مهم‌ترین نکات ترید با الگوهای کندلی بازگشتی:

• به ظاهر الگو اکتفا نکرده و شرایط نمودار را بررسی کنید؛
• همیشه منتظر بمانید تا کندل تاییدی ظاهر شود؛
• محل تشکیل الگو را با سطوح حمایت و مقاومت تطبیق دهید؛
• از تاییدیه‌های مکمل استفاده کنید؛
• مدیریت ریسک به ریوارد را انجام دهید؛
• در تایم فریم‌های بالاتر معامله کنید تا الگوها اعتبار بیشتری داشته باشند.

جمع‌بندی

الگوهای برگشتی، راهنمایی هستند که تاریخ انقضای روند فعلی را نشان می‌دهند. ازجمله مهم‌ترین الگوهای برگشتی می‌توان به سر و شانه، دو قله کف، سه قله کف و اینگالفینگ اشاره کرد. با این حال، این الگوها به‌خودی‌خود اعتبار چندانی ندارند و باید در کنار تاییدیه‌های همچون اندیکاتور نوسان گیری ساعتی استفاده شوند.

سوالات متداول