طی سال‌های اخیر، پلتفرم‌های معاملات رمز ارزی بسیار متنوعی در دنیای بلاکچین و با عنوان «صرافی ارز دیجیتال» ظهور کرده‌اند؛ هرکدام از این صرافی‌ها با ویژگی‌ها و خدمات مختلفی در زمینه خرید و فروش، کسب درآمد غیرفعال، تیم پشتیبانی و … فعالیت می‌کنند. با این حال، صرافی ارز دیجیتال چیست؟ در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال زرین بیت با بررسی تاریخچه، انواع و نحوه عملکرد آن‌ها به این پرسش، پاسخ می‌دهیم و به تفاوت صرافی با بروکر می‌پردازیم.
به زبان ساده، صرافی ارز دیجیتال (Crypto Exchange) یک پلتفرم یا سکوی معاملاتی آنلاین برای مبادله رمز ارزها (Cryptocurrencies) با یکدیگر یا ارزهای فیات است. در یک صرافی، معمولا امکان فروش و یا خرید ارز دیجیتال با سایر مشتریان و معامله‌گران یا با خود پلتفرم، ارائه می‌شود. این پلتفرم‌ها برای ارائه خدمات، کارمزد را به شکل‌های مختلف دریافت می‌کنند و از همین طریق، درآمد دارند. صرافی‌های رمز ارزی می‌توانند بازارساز (Market Maker) باشند و اختلاف قیمت خرید و فروش یک ارز را به عنوان کمیسیون دریافت کنند، یا صرفا هزینه‌ای برای ایجاد ارتباط میان مشتریان بگیرند. بنا به داده‌های وب‌سایت CoinMarketCap، در زمان نگارش این مطلب، بزرگ‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال جهان از نظر حجم معاملات، به ترتیب عبارتند از: بنا به داده‌های وب‌سایت CryptoHopper، اولین صرافی ارز دیجیتال در جهان در تاریخ ۱۷ مارس ۲۰۱۰، توسط فردی با نام کاربری “dwdollar” (در سایت Bitcointalk) و تحت عنوان Bitcoinmarket راه‌اندازی شد. با این حال، بسیاری از فعالان بازار، صرافی Mt. Gox را به عنوان اولین پلتفرم خرید و فروش رمز ارز می‌شناسند. ابتدا، صرافی‌ها به شکل امروزی نبودند و رابط کاربری (UI) گرافیکی نداشتند. در حقیقت، برای معامله در آن‌ها باید در ترمینال، کدی را وارد می‌کردید تا تراکنش انجام شود. با این حال با گذر زمان، دست‌اندرکاران در این زمینه برای پذیرش صرافی‌ها توسط عموم مردم، به فکر ایجاد رابط کاربری برای آن‌ها افتادند. پلتفرم‌های معاملات رمز ارز در قالب ۲ نوع مختلف ایجاد می‌شوند و با توجه به نوع آن‌ها، خدمات خود را به شکل‌هایی گوناگون ارائه می‌دهند: در جدول زیر، دو نوع را بر اساس مهم‌ترین فاکتورها با یکدیگر مقایسه می‌کنیم:
بیشتر صرافی‌های ارز دیجیتال در بازار ازجمله موارد مشهوری مانند بایننس، کوین بیس، کراکن و … از نوع متمرکز (CEX) هستند. پلتفرم‌های Centralized توسط یک شرکت یا نهاد واحد اداره می‌شوند؛ علی‌رغم کارمزدهای بالاتر، به دلیل رابط کاربری ساده، معمولا گزینه بهتری برای کاربران کم‌تجربه هستند. در این صرافی‌ها، دارایی کاربران نزد پلتفرم نگهداری می‌شود و شرکت صرافی، دسترسی کاملی به رمز ارزهای مشتریان دارد. از طرف دیگر، تیم پشتیبانی CEXها معمولا بزرگتر بوده و در بیشتر موارد، به صورت شبانه‌روزی در 7 روز هفته پاسخگوی سوالات و چالش‌های کاربران هستند. بیشتر پلتفرم‌های متمرکز برای معامله به احراز هویت نیاز دارند. تعدادی از کارشناسان و فعالان بازار، این گونه از صرافی‌ها را مغایر با اصلی‌ترین مفهوم رمز ارزها یعنی تمرکززدایی (Decentralization) می‌دانند و از آن‌ها شدیدا انتقاد می‌کنند. علی‌رغم نیاز به احراز هویت برای بیشتر صرافی‌های متمرکز و محدودیت آن‌ها برای کاربران ساکن ایران، تعدادی از این پلتفرم‌ها نیاز به احراز هویت ندارند یا برای ایرانیان محدودیتی اعمال نمی‌کنند. برخی از بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال خارجی برای ایرانیان:
صرافی غیر متمرکز چیست؟ این دسته از پلتفرم‌های معاملاتی با عنوان اختصاری “DEX“، نسبت به انواع متمرکز جدیدتر هستند و سهم کمتری از بازار معاملات ارز دیجیتال را در دست دارند. با این حال، برتری ویژه آن‌ها نسبت به CEXها، نبود دخالت یک شرکت متمرکز در آن‌ها و کنترل کامل دارایی توسط کاربران است. همچنین، صرافی‌های غیرمتمرکز برای انجام معاملات نیازی به احراز هویت ندارند. این موضوع، امکان دسترسی تمام افراد به DEXها از هر موقعیت جغرافیایی در سراسر جهان را فراهم می‌کند. همچنین، حریم خصوصی معامله‌گران در صرافی‌های غیرمتمرکز حفظ می‌شود و اطلاعات هویتی آن‌ها به دست شرکت‌ها نمی‌افتد. ایرانیان بدون هیچ‌گونه محدودیتی می‌توانند از پلتفرم‌های معاملاتی غیرمتمرکز استفاده کنند. در این بخش، لیستی از معتبرترین و بهترین DEXها برای معامله‌گران داخل ایران را ارائه می‌دهیم:
در ادامه پاسخ به سوال «صرافی خرید ارز دیجیتال چیست؟»، نوبت به شرح نحوه عملکرد آن‌ها می‌رسد. معمولا صرافی‌ها به ۲ شکل، امکان مبادله دارایی دیجیتال را برای مشتریان خود فراهم می‌کنند: در روش اول، پلتفرم به نوعی در نقش واسطه میان معامله‌گران قرار می‌گیرد و ارتباطی بین آن‌ها ایجاد می‌کند. به طور دقیق‌تر، مشتریان سفارشات خود را در بازار صرافی ثبت می‌کنند. سپس، همین سفارشات با توجه به نوع آن‌ها (خرید/فروش) به یکدیگر متصل شده و تکمیل می‌شوند. در شیوه دوم، هر معامله‌گر به طور مستقیم با خود پلتفرم مبادله می‌کند؛ یعنی ارزها را از صرافی خریداری کرده یا به صرافی می‌فروشد. معیار مهم در انتخاب صرافی چیست؟ برای انتخاب یک پلتفرم معاملاتی ارز دیجیتال باید فاکتورهای زیر را در نظر داشته باشید: بیشتر صرافی‌های متمرکز معتبر در جهان به معامله‌گران ایرانی خدماتی ارائه نمی‌دهند؛ یعنی ایرانیان نمی‌توانند در آن‌ها به طور قانونی و با مدارک ایرانی ثبت نام و احراز هویت کنند. دلیل این امر، وجود تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است. در حقیقت، این موضوع محدود به صرافی‌ها نیست و بسیاری از شرکت‌ها و وب‌سایت‌ها، پذیرای شماره‌های ایرانی نیستند. با این حال، صرافی زرین بیت به عنوان یک پلتفرم معاملاتی ایرانی، تمام نیازهای معاملاتی شما را برآورده می‌کند و امکان معامله بیت کوین، اتریوم، تتر و چندین ارز دیجیتال دیگر را همراه با ایردراپ‌های متنوع ارائه می‌دهد. صرافی‌های رمز ارزی به دلیل نگهداری دارایی افراد نزد خود باید سطح بالایی از امنیت را حفظ کنند تا سرقت و سوء استفاده‌ای صورت نگیرد. همچنین، کاربران نیز باید به برخی از موارد جهت حفظ امنیت بیشتر توجه کنند: تفاوت میان بروکر و صرافی ارز دیجیتال چیست؟ درواقع، بروکرها یا کارگزاری‌ها به عنوان واسطه‌ای میان خریداران و فروشندگان به شمار می‌روند؛ صرافی‌ها نیز در بسیاری از موارد، چنین رویکردی دارند، اما بروکرها برخلاف صرافی‌ها، طرف معامله مشتریان قرار نمی‌گیرند. همچنین، صرافی‌ها محل و بستر انجام تراکنش هستند، درحالی که کارگزاری‌ها صرفا نقش واسطه دارند و تراکنش در محل دیگری صورت می‌گیرد. در این مقاله به پرسش «صرافی چیست» پاسخ دادیم؛ صرافی پلتفرمی است که به عنوان بستر انجام معاملات ارز دیجیتال با یکدیگر یا ارزهای فیات، میان مشتریان فعالیت می‌کند. این پلتفرم‌ها در ۲ نوع متمرکز و غیرمتمرکز طراحی شده‌اند و برخی از آن‌ها امکانات پیشرفته‌تری ازجمله ربات‌های معاملاتی، استیکینگ، کپی ترید و … ارائه می‌دهند. در انتخاب صرافی مناسب باید به پذیرش ایرانیان در آن، خدمات ارائه شده، عملکرد تیم پشتیبانی، ارزهای دیجیتال لیست شده و سایر معیارها دقت کنید.
صرافی ارز دیجیتال یک پلتفرم آنلاین برای خرید، فروش و مبادله رمز ارزها با یکدیگر یا با ارزهای فیات است. بسیاری از صرافی‌های خارجی معتبر به دلیل تحریم‌ها از ارائه خدمات به کاربران ایرانی خودداری می‌کنند. برای انتخاب صرافی مناسب باید به پذیرش کاربران ایرانی، میزان کارمزد، تنوع رمز ارزهای موجود، کیفیت خدمات پشتیبانی، امکانات معاملاتی پیشرفته و سطح امنیت پلتفرم توجه ویژه داشته باشید.
صرافی ارز دیجیتال چیست؟
تاریخچه صرافی ارز دیجیتال
انواع صرافی‌های ارز دیجیتال + جدول مقایسه
نوع صرافی
میزان کارمزد
سهم از معاملات
شیوه کنترل
سطح دشواری برای کاربران
نیاز به احراز هویت
متمرکز
معمولا بیشتر
بالا
توسط یک نهاد یا شرکت
آسان برای تمام افراد
معمولا دارد
غیرمتمرکز
معمولا کمتر
پایین
بدون دخالت نهاد
نسبتا دشوار برای افراد کم‌تجربه
معمولا ندارد
صرافی متمرکز
بهترین صرافی‌های متمرکز خارجی برای ایرانیان
صرافی غیرمتمرکز
بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز برای ایرانیان
نحوه عملکرد صرافی‌های ارز دیجیتال به چه صورت است؟
مهم‌ترین معیارها در انتخاب صرافی مناسب
چرا صرافی‌های معتبر خارجی به ایرانیان خدمات نمی‌دهند؟
نکات امنیتی در استفاده از صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی ارز دیجیتال چه تفاوتی با بروکر دارد؟
نتیجه‌گیری
سوالات متداول
صرافی ارز دیجیتال چیست؟ | همه چیز درباره Crypto Exchange ها
جدیدترین مطالب
خرید و قیمت رمز ارزها