صرافی غیرمتمرکز یکی از مهمترین دستاوردهای تکنولوژی بلاکچین در حوزه مالی محسوب می‌شود که با حذف واسطه‌ها، راهی امن، شفاف و آزاد برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال فراهم کرده است. برخلاف صرافی‌های متمرکز که تحت نظارت یک نهاد مرکزی هستند، در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) کاربران به صورت مستقیم و بدون واسطه با یکدیگر معامله می‌کنند. این نوع صرافی به‌ویژه برای کسانی که حریم خصوصی و امنیت برایشان اولویت دارد، گزینه‌ای جذاب است. در این مطلب از زرین بیت با ما همراه باشید تا به زبان ساده بررسی کنیم که صرافی غیرمتمرکز چیست، چگونه کار می‌کند، چه تفاوتی با صرافی‌های متمرکز دارد و در نهایت، مزایا و معایب آن را نیز به‌طور کامل بررسی کنیم.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز DEX یا Decentralized Exchange بستری است که کاربران می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌ای مانند بانک یا صرافی متمرکز، مستقیماً با هم معامله کنند. این صرافی‌ها به جای تکیه بر سرورهای متمرکز، از قراردادهای هوشمند روی بلاکچین استفاده می‌کنند تا معاملات را به‌صورت امن، شفاف و بدون دخالت شخص ثالث انجام دهند. طبق تعریف سایت chainlink :
«صرافی غیرمتمرکز (DEX) یک بازار همتا به همتا است که در آن کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال را به صورت غیرحضانتی (بدون نیاز به نگهداری توسط شخص ثالث) معامله کنند، بدون اینکه نیازی به واسطه‌ای برای تسهیل انتقال و نگهداری وجوه باشد.»
یکی از ویژگی‌های برجسته صرافی‌های غیرمتمرکز این است که شما کنترل کامل روی دارایی‌های خود دارید. برخلاف صرافی‌های متمرکز که کلیدهای خصوصی کیف پول‌ها را در اختیار دارند، در DEX همه‌چیز در اختیار خود کاربر است. این موضوع به‌ویژه در مواقعی که نگرانی از بابت هک یا بسته شدن حساب‌ها وجود دارد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. اگر بخواهیم به زبانی ساده بگوییم، DEXها نقش واسطه را حذف کرده‌اند و محیطی بدون سانسور و قابل اطمینان برای کاربران به وجود آورده‌اند.
نحوه کار صرافی‌های غیرمتمرکز
صرافی‌های غیرمتمرکز بر پایه قراردادهای هوشمند کار می‌کنند. این قراردادها مجموعه‌ای از کدهای برنامه‌نویسی هستند که به طور خودکار و بدون دخالت انسانی، شرایط معامله را اجرا می‌کنند. وقتی شما در یک صرافی غیرمتمرکز سفارشی را ثبت می‌کنید، این سفارش از طریق قرارداد هوشمند اجرا می‌شود و دارایی‌ها بین دو کیف پول بدون نیاز به اعتماد متقابل، جابه‌جا می‌شوند.
در واقع، مدل عملیاتی DEXها به شکل همتا به همتا (P2P) است. یعنی شما مستقیماً با طرف مقابل معامله می‌کنید؛ بدون آن‌که نیاز باشد دارایی‌تان را ابتدا به کیف پول صرافی منتقل کنید. بسیاری از DEXها مانند Uniswap و PancakeSwap از مدل “بازارساز خودکار” (AMM) استفاده می‌کنند که بر اساس حوضچه‌های نقدینگی، نرخ ارزها را تعیین می‌کند. این سیستم‌ها با وجود پیچیدگی‌های فنی، تجربه‌ای امن و کارآمد را برای کاربران به ارمغان می‌آورند.
تفاوت صرافی غیر متمرکز و متمرکز
مهمترین تفاوت بین صرافی غیرمتمرکز و صرافی متمرکز در نحوه مدیریت دارایی‌ها و کنترل تراکنش‌هاست. در صرافی متمرکز مثل زرین بیت، تمام معاملات در یک سیستم مرکزی انجام شده و دارایی‌ها در اختیار صرافی قرار دارند. اما در صرافی غیرمتمرکز، شما هرگز دارایی‌تان را به صرافی نمی‌سپارید، بلکه مستقیماً از کیف پول خودتان معامله می‌کنید.
صرافی‌های متمرکز معمولاً رابط کاربری ساده تری دارند و مناسب‌تر برای افراد مبتدی هستند؛ اما صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل حفظ حریم خصوصی، کارمزد کمتر و امنیت بالاتر، برای کاربران حرفه‌ای گزینه‌ای متمایز محسوب می‌شوند. در ادامه، تفاوت‌های کلیدی این دو نوع صرافی را در قالب جدول ببینید:
| صرافی متمرکز (CEX) | صرافی غیرمتمرکز (DEX) | ویژگی |
|---|---|---|
| در اختیار صرافی | در اختیار کاربر | کنترل دارایی |
| الزامی | اختیاری یا بدون نیاز | احراز هویت (KYC) |
| بالا | معمولاً کمتر | سرعت معامله |
| بیشتر در معرض هک | امنیت بیشتر به دلیل کنترل شخصی دارایی | امنیت |
| پایین‌تر | بالا (معامله ناشناس) | حریم خصوصی |
| ساده و مناسب برای مبتدی | پیچیده‌تر، مناسب حرفه‌ای‌ها | رابط کاربری |
| بیشتر | کمتر | نقدینگی |
| محدودتر | گسترده‌تر (حتی توکن‌های لیست نشده) | پشتیبانی از توکن‌های متنوع |
نکته: اگر به دنبال گزینه‌ای امن، مستقل و قابل اطمینان برای انجام معاملات ارز دیجیتال هستید و تجربه کافی در زمینه کار با کیف پول‌های ارز دیجیتال دارید، انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) می‌تواند برای شما بهترین مسیر باشد. اما اگر در ابتدای مسیر هستید، شاید بهتر باشد از صرافی‌های متمرکز با رابط کاربری ساده‌تر آغاز کنید و به‌مرور به سمت استفاده از DEXها بروید.
مزایا و معایب صرافی‌های غیرمتمرکز
با این که صرافی غیرمتمرکز مزایای مهمی مانند امنیت بالا، عدم نیاز به احراز هویت و کنترل کامل بر دارایی‌ها را به همراه دارد، اما در عین حال معایبی همچون پیچیدگی در استفاده و نقدینگی کمتر نیز خواهد داشت. برای اینکه بهتر بتوانید تصمیم بگیرید که آیا استفاده از یک DEX برای شما مناسب است یا خیر، بیایید نگاهی دقیق‌تر به این مزایا و معایب بیندازیم. مهمترین مزایای استفاده از صرافی غیرمتمرکز عبارتند از:
- کنترل کامل بر دارایی‌ها: در صرافی‌های غیرمتمرکز، شما مالک واقعی دارایی خود هستید. برخلاف صرافی‌های متمرکز که باید ارز دیجیتال‌تان را به کیف پول صرافی منتقل کنید، در DEXها هیچ نیازی به سپردن دارایی به شخص ثالث نیست. این موضوع خطر بلوکه شدن دارایی یا هک شدن حساب شما را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.
- عدم نیاز به احراز هویت (KYC): یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های صرافی غیرمتمرکز این است که برای شروع معامله، معمولاً نیازی به ثبت‌نام یا ارسال مدارک شناسایی ندارید. این یعنی می‌توانید به‌سادگی و بدون ارائه اطلاعات شخصی وارد بازار شوید، چیزی که برای بسیاری از کاربران اهمیت زیادی دارد.
- حفظ حریم خصوصی: به‌دلیل ساختار غیرمتمرکز و عدم نیاز به ثبت اطلاعات هویتی، هویت شما در طول معاملات مخفی باقی می‌ماند. این موضوع برای افرادی که نسبت به مسائل مربوط به حریم خصوصی حساس هستند، یک مزیت مهم محسوب می‌شود.
- دسترسی به توکن‌های متنوع: یکی از ویژگی‌های جالب DEXها، لیست کردن توکن‌هایی است که هنوز در صرافی‌های متمرکز بزرگ قابل معامله نیستند. اگر دنبال توکن‌های کمتر شناخته‌شده یا جدید هستید، احتمال زیادی وجود دارد که آن‌ها را در یک صرافی غیرمتمرکز پیدا کنید.
- کارمزد پایین‌تر: در DEXها به‌دلیل حذف واسطه‌ها و عدم وجود ساختارهای متمرکز پرهزینه، معمولاً هزینه‌های تراکنش کمتر از صرافی‌های متمرکز است. این موضوع به‌ویژه برای تریدرهایی که معاملات زیادی انجام می‌دهند، صرفه‌جویی قابل‌توجهی ایجاد می‌کند.
در کنار این مزایا، همچنان معایب زیر نسبت به این دسته از صرافی‌ها وارد است:
- رابط کاربری پیچیده‌تر: برای استفاده از یک DEX باید با مفاهیمی مثل کیف پول دیجیتال، کلید خصوصی، گس فی و قرارداد هوشمند آشنا باشید. این موضوع می‌تواند برای کاربران تازه‌وارد گیج‌کننده باشد و باعث شود ترجیح دهند از صرافی‌های متمرکز با رابط کاربری ساده‌تر استفاده کنند.
- نقدینگی پایین‌تر: یکی از چالش‌های اصلی صرافی غیرمتمرکز، حجم پایین‌تر معاملات نسبت به صرافی‌های متمرکز است. این موضوع می‌تواند باعث شود انجام یک سفارش خرید یا فروش زمان‌بر شود یا حتی با قیمت دلخواه انجام نشود.
- نبود پشتیبانی کاربر: اگر در یک صرافی غیرمتمرکز اشتباهی انجام دهید، مانند ارسال توکن به آدرس اشتباه، معمولاً هیچ تیم پشتیبانی‌ای وجود ندارد که بتواند مشکل شما را حل کند. در واقع، همه چیز بر عهده خودتان است و باید با دقت بیشتری عمل کنید.
- ریسک از دست دادن کلید خصوصی: در DEXها، شما تنها کسی هستید که به کیف پول خود دسترسی دارید. اگر کلید خصوصی یا عبارت بازیابی خود را گم کنید، دسترسی به دارایی‌های‌تان برای همیشه از بین می‌رود. این تفاوت بزرگی با صرافی‌های متمرکز دارد که در صورت فراموشی رمز، می‌توانید بازیابی انجام دهید.
نکات مهم انتخاب صرافی غیر متمرکز
در انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز باید به نکاتی از جمله شهرت، امنیت و میزان کارمزدها توجه ویژه داشت. این معیارها تأثیر مستقیمی بر تجربه کاربری، امنیت سرمایه و سرعت انجام معاملات دارند. عدم توجه به این عوامل می‌تواند موجب ضررهای مالی، تجربه نامطلوب کاربری و حتی از دست رفتن دارایی شود. در ادامه بررسی می‌کنیم که مهمترین نکات در انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز dex چیست:
- شهرت (Reputation): جامعه ارزهای دیجیتال همواره از تجربیات خود در مورد صرافی‌ها به اشتراک می‌گذارد و نقد و بررسی‌ها می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد عملکرد آن‌ها ارائه دهد. به همین خاطر بررسی سابقه صرافی و نظرات کاربران پیشین، اطلاعات ارزشمندی درباره سطح اعتمادپذیری آن ارائه می‌دهد. صرافی‌های غیرمتمرکز معتبر معمولاً توسط سازمان‌های خودگردان (DAO) اداره می‌شوند که دارای جامعه‌ای فعال و پاسخ‌گو هستند.
- امنیت (Security): با توجه به اینکه در DEXها هیچ نهاد مرکزی مسئولیت دارایی‌های شما را به عهده ندارد، هرگونه رخنه امنیتی می‌تواند منجر به از دست دادن کامل دارایی‌های شما شود. بنابراین، باید به‌دقت بررسی کنید که صرافی مدنظر شما چه تدابیری برای مقابله با حملات سایبری و مشکلات امنیتی اتخاذ کرده است. بررسی سابقه هک، نوع و میزان بررسی‌های امنیتی انجام‌شده، و استفاده از قراردادهای هوشمند با کدهای باز (open-source) که امکان بررسی و بررسی مجدد توسط کارشناسان مستقل را فراهم می‌آورد، از مهمترین نکات امنیتی هستند.
- یکپارچگی با کیف پول‌ها (Integration with Wallets): صرافی انتخاب‌شده باید با کیف پول دیجیتالی مورد استفاده کاربر سازگار باشد. بیشتر کاربران از کیف پول‌های معروفی مانند متامسک (MetaMask)، تراست والت (Trust Wallet)، یا لجر (Ledger) برای انجام معاملات خود استفاده می‌کنند. یک صرافی غیرمتمرکز خوب باید از این کیف پول‌ها پشتیبانی کند تا کاربران بتوانند به‌راحتی و بدون هیچ مشکلی دارایی‌های خود را مدیریت و منتقل کنند. همچنین، پشتیبانی از ویژگی‌هایی مانند WalletConnect می‌تواند مزیت دیگری باشد که اتصال کیف پول‌های متعدد به صرافی را تسهیل کند و تجربه کاربری بهتری فراهم آورد.
- تجربه کاربری (User Experience): رابط کاربری ساده و روان، سرعت دسترسی به امکانات و شفافیت در عملکرد از جمله ویژگی‌های مهم یک DEX مناسب است.
- کارمزدها (Fees): یکی از مزایای اصلی صرافی غیرمتمرکز نسبت به صرافی‌های متمرکز، کارمزدهای پایین‌تر است. به‌طور کلی، صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل نداشتن نهاد مرکزی و واسطه، کارمزد کمتری از کاربران دریافت می‌کنند. با این حال، باید توجه داشته باشید که کارمزد تراکنش‌ها در DEXها می‌تواند بسته به شبکه‌ای که استفاده می‌کنید و نوع تراکنش متفاوت باشد. به‌عنوان مثال، شبکه‌های مختلف مانند اتریوم یا بایننس اسمارت چین (BSC) ممکن است کارمزدهای متفاوتی داشته باشند. استفاده از صرافی‌هایی مانند 1inch که امکان مقایسه نرخ تبدیل و کارمزدها را فراهم می‌کند، می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و پیدا کردن ارزان‌ترین گزینه‌ها کمک کند.
- حجم معاملات و نقدشوندگی: صرافی‌هایی که دارای حجم معاملات بالا و نقدینگی زیاد هستند، معمولاً قادر به انجام معاملات سریع‌تر و با لغزش قیمتی (slippage) کمتری خواهند بود. برای مثال، یونی‌سواپ و پنکیک‌سواپ به‌عنوان صرافی غیرمتمرکز با حجم بالای معاملات شناخته می‌شوند. انتخاب صرافی‌هایی با نقدینگی بالا به شما این امکان را می‌دهد که در هر زمان به راحتی و با قیمت بهتری تراکنش‌های خود را انجام دهید.
- قابلیت کسب درآمد غیرفعال: بسیاری از DEXها با ایجاد استخرهای نقدینگی به کاربران امکان می‌دهند از طریق تأمین نقدینگی، درآمدی غیرفعال کسب کنند.
با بررسی دقیق این عوامل، می‌توان یک صرافی غیر متمرکز مطمئن و کارآمد برای انجام معاملات ارز دیجیتال انتخاب کرد. همچنین، در مسیر انتخاب، شناخت دقیق از اینکه صرافی غیر متمرکز چیست و چه ویژگی‌هایی دارد، نقش کلیدی ایفا می‌کند.
معرفی بهترین صرافی های غیر متمرکز
اگر به دنبال استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز معتبر هستید، گزینه‌هایی مانند یونی‌سواپ، پنکیک‌سواپ، وان‌اینچ و کرو فایننس می‌توانند انتخاب‌های مناسبی باشند. این صرافی‌ها جزو بهترین DEX ارز دیجیتال در حال حاضر به شمار می‌روند. در فهرست زیر می‌بینید که بهترین صرافی های غیرمتمرکز چیست و هر کدام چه ویژگی‌هایی دارند.
- یونی‌سواپ (Uniswap)
یونی‌سواپ یکی از اولین و محبوب‌ترین گزینه‌های در فهرست انواع صرافی غیرمتمرکز است که روی شبکه اتریوم فعالیت می‌کند. این صرافی از استخرهای نقدینگی (liquidity pools) برای انجام تراکنش‌ها استفاده می‌کند و کاربران می‌توانند به راحتی بدون نیاز به ثبت‌نام یا احراز هویت، دارایی‌های خود را معامله کنند. یونی‌سواپ از توکن‌های ERC-20 پشتیبانی می‌کند و به دلیل حجم بالای معاملات، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای انجام معاملات سریع و با کمترین لغزش قیمت است.
- پنکیک‌سواپ (PancakeSwap)
پنکیک‌سواپ مشابه یونی‌سواپ عمل می‌کند، اما با این تفاوت که روی شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) قرار دارد. این صرافی غیرمتمرکز به دلیل کارمزد پایین‌تر و سرعت بالاتر در انجام تراکنش‌ها، به انتخابی مناسب برای کسانی که به دنبال انجام معاملات با هزینه کمتر و سریع‌تر هستند تبدیل شده است.
- وان‌اینچ (1inch)
وان‌اینچ یک تجمیع‌کننده صرافی است که به کاربران این امکان را می‌دهد که قیمت‌های چندین DEX را با هم مقایسه کنند و بهترین نرخ تبدیل را برای انجام معاملات خود پیدا کنند. این پلتفرم همچنین قابلیت بهینه‌سازی هزینه‌ها و کاهش لغزش قیمتی را دارد.
- کرو فایننس (Curve Finance)
کرو فایننس یک صرافی غیرمتمرکز تخصصی است که به‌ویژه برای معاملات استیبل‌کوین‌ها طراحی شده است. این صرافی دارای حجم بالای نقدینگی و کارمزد پایین است و به دلیل بهینه‌سازی‌های انجام‌شده برای کاهش لغزش قیمتی، یک انتخاب عالی برای انجام معاملات با استیبل‌کوین‌ها است.
- بیسکو (Bisq)
بیسکو یکی از قدیمی‌ترین انواع صرافی غیرمتمرکز است که امکان انجام معاملات ارزهای فیات را نیز فراهم می‌کند. این گزینه نسبت به دیگر انواع صرافی غیرمتمرکز از سرعت پایین‌تری برخوردار است اما به دلیل قابلیت‌هایی مانند حفظ حریم خصوصی و امکان معاملات فیات، برای برخی از کاربران مفید خواهد بود.
انواع صرافی غیر متمرکز
در صرافی‌های غیر متمرکز فقط یک نوع وجود ندارد بلکه DEXها انواع مختلفی دارند؛ مثل بازارساز خودکار (AMM)، دفتر سفارش (Order Book) و تجمیع‌کننده DEX که در ادامه هر کدام را بیشتر بررسی می‌کنیم:
- بازارساز خودکار (AMM)
بازارساز خودکار (Automated Market Maker) یکی از محبوب‌ترین مدل‌های صرافی غیرمتمرکز است که از استخرهای نقدینگی (liquidity pools) برای انجام معاملات استفاده می‌کند. در این نوع صرافی‌ها، هیچ نیاز به طرف مقابل (خریدار یا فروشنده) برای انجام معامله وجود ندارد. به‌جای آن، قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند و قیمت دارایی‌ها به‌طور خودکار با توجه به مقدار موجودی در استخرهای نقدینگی محاسبه می‌شود. این نوع صرافی‌ها برای کاربران تازه‌کار بسیار مناسب هستند چرا که عملیات آن‌ها بدون نیاز به درک پیچیدگی‌های معاملات سنتی انجام می‌شود.
- دفترچه سفارش (Order Book)
دفترچه سفارش همانطور که از نامش پیداست، از مدل مشابه صرافی متمرکز استفاده می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد که سفارشات خرید و فروش خود را در یک دفترچه ثبت کنند. این صرافی‌ها معمولاً برای کاربران حرفه‌ای مناسب‌تر هستند چرا که نیاز به تجربه بیشتر برای مدیریت سفارشات و تطبیق آن‌ها دارند. صرافی‌های دفترچه سفارش می‌توانند به دو دسته تقسیم شوند:
- سفارشات روی‌زنجیره (On-chain Orders): تمام داده‌ها و اطلاعات در دفترچه سفارش، به‌طور مستقیم روی بلاکچین ذخیره می‌شوند.
- سفارشات خارج از زنجیره (Off-chain Orders): معاملات در خارج از بلاکچین انجام می‌شود، اما در نهایت نتیجه آن به‌صورت قرارداد هوشمند ثبت خواهد شد.
- تجمیع‌کننده DEX (DEX Aggregators)
تجمیع‌کننده DEX نوعی صرافی است که از طریق ترکیب چندین صرافی مختلف، بهترین قیمت‌ها را برای کاربران پیدا می‌کند. این نوع صرافی‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که از ویژگی‌هایی چون کاهش اسلیپیج (slippage)، مقایسه قیمت‌ها و بهینه‌سازی هزینه‌ها بهره‌مند شوند. این ویژگی به‌ویژه در مواقعی که قیمت‌های مختلف در انواع صرافی غیرمتمرکز متفاوت هستند، می‌تواند به‌طور چشمگیری هزینه‌ها را کاهش دهد و از لغزش قیمتی جلوگیری کند. اگر به دنبال بهترین قیمت‌ها و کمترین هزینه برای معاملات هستید، DEX Aggregators گزینه مناسبی هستند.
روش استفاده از صرافی غیر متمرکز
برای استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز نیازی به ثبت‌نام، وارد کردن ایمیل یا تایید هویت ندارید. این پلتفرم‌ها کاملاً غیرمتمرکز هستند و تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف پول ارز دیجیتال است. کیف پول‌هایی مثل متامسک یا تراست والت گزینه‌های محبوبی هستند.
استفاده از صرافی غیرمتمرکز نسبت به صرافی‌های متمرکز کاملاً متفاوت است. یکی از ویژگی‌های برجسته این صرافی‌ها این است که نیازی به ثبت‌نام، وارد کردن ایمیل یا تایید هویت نیست. این صرافی‌ها به‌طور کامل غیرمتمرکز هستند و تنها چیزی که برای استفاده از آن‌ها نیاز دارید، یک کیف پول دیجیتال است. مراحل استفاده از صرافی غیرمتمرکز عبارتند از:
- اتصال کیف پول: ابتدا باید کیف پول خود را به صرافی غیرمتمرکز متصل کنید. این کار معمولاً از طریق گزینه “Connect Wallet” انجام می‌شود.
- انتخاب شبکه: باید توکن بومی شبکه‌ای که قصد انجام تراکنش روی آن دارید (مثلاً ETH برای شبکه اتریوم) در کیف پول شما موجود باشد.
- انتخاب ارز: پس از اتصال، می‌توانید ارزهای دیجیتال خود را انتخاب کرده و مبادله کنید.
- انجام تراکنش: پس از انتخاب ارز، می‌توانید معامله را انجام دهید.
این روش ساده و بدون نیاز به احراز هویت، تجربه‌ای سریع و امن را برای کاربران فراهم می‌آورد. با این حال، چون شما مسئول مدیریت دارایی‌های خود هستید، رعایت نکات امنیتی مانند نگهداری صحیح عبارت بازیابی (Seed Phrase) بسیار مهم است.
کارمزدهای صرافی‌های غیرمتمرکز
یکی از مزایای اصلی استفاده از صرافی غیرمتمرکز، کارمزد نسبتاً پایین‌تر نسبت به صرافی‌های متمرکز است. البته این کارمزدها ثابت نیستند و به عوامل مختلفی مثل شبکه مورد استفاده، نوع تراکنش و حتی زمان انجام تراکنش بستگی دارند.
مثلاً در صرافی یونی‌سواپ، کارمزد تراکنش معمولاً ۰.۳ درصد است، در حالی که پنکیک سواپ حدود ۰.۲۵ درصد دریافت می‌کند. اما این فقط بخشی از کارمزد است؛ اگر روی شبکه‌هایی مثل اتریوم معامله کنید، باید کارمزد گس (Gas Fee) هم بپردازید که گاهی بسیار بالا می‌رود. پس هنگام انتخاب بهترین DEX ارز دیجیتال، حتماً به کارمزد گس و نوع شبکه هم توجه کنید.
برخی از صرافی‌ها مثل 1inch، قیمت و کارمزد چند DEX را با هم مقایسه می‌کنند تا به شما کم‌هزینه‌ترین گزینه را پیشنهاد دهند. این ویژگی می‌تواند در معاملات با حجم بالا صرفه‌جویی زیادی ایجاد کند.
جمع‌بندی
همانطور که دیدید، صرافی غیرمتمرکز در واقع نوعی صرافی است که شما را از وابستگی به نهادهای واسطه بی‌نیاز می‌کند. در این صرافی‌ها، با اتصال یک کیف پول دیجیتال می‌توانید به راحتی و با کنترل کامل دارایی خود، معامله انجام دهید. مزایایی مثل امنیت بالا، حریم خصوصی، و کارمزد پایین باعث شده‌اند تا DEXها هر روز محبوب‌تر شوند.
پس اگر به دنبال تجربه معامله‌ای سریع، مطمئن و بدون نیاز به احراز هویت هستید، وقت آن است که با صرافی غیرمتمرکز بیشتر آشنا شوید. فرقی ندارد که تازه‌کار هستید یا حرفه‌ای، انتخاب یک DEX مناسب مثل یونی‌سواپ، پنکیک‌سواپ یا وان‌اینچ می‌تواند یک تغییر بزرگ در روند سرمایه‌گذاری شما ایجاد کند.
سوالات متداول
استفاده از صرافی غیرمتمرکز ایمن است زیرا کاربران کنترل کامل دارایی‌های خود را دارند و نیازی به اعتماد به شخص ثالث نیست. با این حال، ایمنی به کدهای قراردادهای هوشمند، پروتکل‌های امنیتی و عدم وجود باگ‌های امنیتی بستگی دارد. باید به بررسی سابقه هک‌ها و تیم‌های امنیتی هر صرافی توجه کرد.
در صرافی غیرمتمرکز معمولاً نیازی به احراز هویت (KYC) نیست. کاربران می‌توانند به طور ناشناس و بدون نیاز به ثبت اطلاعات شخصی، دارایی‌های خود را مدیریت کرده و معامله کنند. این امر به دلیل عدم وجود نهاد مرکزی یا واسطه است.
از جمله ریسک‌های استفاده از صرافی غیرمتمرکز می‌توان به آسیب‌پذیری‌های امنیتی در قراردادهای هوشمند، احتمال هک شدن استخرهای نقدینگی، از دست دادن کلید خصوصی و عدم وجود پشتیبانی در مواقع بحران اشاره کرد. همچنین در برخی صرافی‌ها ممکن است نقدینگی کافی برای انجام سریع معاملات نباشد.
در صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توان انواع مختلف ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم، توکن‌های ERC-20، BEP-20، استیبل‌کوین‌ها و حتی برخی توکن‌های NFT را معامله کرد. معمولاً DEXها از اکثر توکن‌های موجود در بلاکچین‌های مختلف پشتیبانی می‌کنند.
در صرافی غیرمتمرکز، تامین نقدینگی از طریق استخرهای نقدینگی صورت می‌گیرد و کاربران با سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال خود در این استخرها، به صرافی کمک می‌کنند تا معاملات سریع‌تر و با لغزش قیمتی کمتری انجام شوند. در عوض، کاربران توکن‌های LP (Liquidity Provider) دریافت می‌کنند که می‌توانند آن‌ها را به صرافی بازگردانده و بخشی از کارمزد معاملات را کسب کنند.
